Chuki Unakuumiza Wewe Kuliko Unayemchukia

PICHA: PM Notes


MIAKA kadhaa iliyopita nilikosana na mtu ambaye awali tulikuwa karibu kikazi. Nilimwamini kama rafiki tuliyefanya kazi pamoja. Sikufikiri angeweza kujitafutia sifa binafsi kwa kunihujumu. Kilichoniumiza si tu kutendewa osa la makusudi, bali kuona mtu niliyemheshimu akijaribu kufikia malengo yake kwa kujaribu kuniharibia kazi yangu.

Nakumbuka baadae tulizungumza na nikafikiri nimemsamehe. Hata hivyo, ninapotazama nyuma, ninagundua kwamba sikuwahi kumsamehe kwa karibu miaka miwili baadae. Uhusiano wetu ulizorota na haukuweza kurudi kama ilivyokuwa hapo kabla. Ingawa tuliendelea kuzungumza lakini ule urafiki wa dhati unaoanzia moyoni haukuwepo tena.

Sikuwa na imani naye. Sikuamini aliyoyasema na kuyafanya. Kila nilipokumbuka namna alivyonihujumu, hisia za usaliti zilinirudia. Ingawa nilijiaminisha kwamba nimemsamehe, lakini katika maisha halisi sikuwa nimemsamehe. Kwanza, wakati wote nilikumbuka yale aliyonitendea. Akili yangu ‘ilisamehe’ kwa maneno lakini haikusahau kwa vitendo. Mara kadhaa moyo wangu ulijaa huzuni na ghadhabu. Kwamba sikuwa nimesahau kosa lake maana yake bado nilikuwa nahesabu kosa lake. 

Lakini pili, sikuwa natamani kusikia akipatwa na mema. Kama ningesikia akisifiwa kwa jambo zuri alilolitenda, moyoni nilijisikia vibaya. Mafanikio yake yaliniudhi. Sifa na jitihada zake njema zilikuwa kero kwangu. Moyoni nilitamani kusikia akipata mshahara wa mabaya aliyonitendea. Wahindi wanaita ‘karma’.

Nakumbuka siku moja alipatwa na changamoto fulani kazini. Niliposikia kilichotokea moyo uliruka ruka kwa furaha hata kama sikusema. Niliamini ‘mungu’ hatimaye amemlipa kwa mabaya aliyonitendea. Nilifurahia kwamba sasa amekula matunda ya matendo yake mwenyewe. Sasa nafahamu hiki kilikuwa ni kisasi cha kificho ndani yangu. Huyu bwana aliishi moyoni mwangu hata kama kwa nje niliamini nimemsamehe.

Hali hii ya kutokusamehe ilipanda ngazi na kugeuka kuwa chuki. Ungeniuliza kwa nini nilimchukia, pengine ungeungana na mimi. Nilikuwa na kila sababu sahihi ya 'kuachana naye.' Sikutamani kuwa karibu naye tena. Chuki iliyokuwa inanitafuna moyoni ilinifanya nikawa mwepesi kuamini tetesi za mapungufu yake. Nilijikabidhi kuwa mtumwa wake.

Unapomchukia mtu, kwa hakika, unajibebesha mzigo mzito kihisia kama ilivyokuwa kwangu. Unakuwa na kazi na kupambana na mtu ambaye pengine hana habari na wewe. Wakati wewe ukijiumiza kwa kutamani aharibikiwe, mwenzako ndio kwanza anafanikiwa. Chuki, katika mazingira haya, inakuwa na kazi ya kukuumiza wewe kuliko inavyomwumiza unayemchukia.

Hatimaye nilijifunza kusamehe. Nikagundua unapomsamehe mtu maana yake si tu unaachilia kile alichokufanyia, bali unarejesha uhusiano uliokuwepo kabla ya kosa. Kiashiria kimojawapo kwamba umerejesha uhusiano ni pale unapoanza kufurahia mafanikio yake na kusikitika unaposikia amepatwa na mabaya. Hiki ndicho kipimo cha msamaha wa kweli. Kinyume na hapo ni chuki inayoishi ndani yako.

Inawezekana unaposoma hapa unakumbuka watu waliokukosea. Pengine ni mume wako au mke wako. Pengine ni mwanao. Pengine ni ndugu yako wa karibu, mfanyakazi mwenzako au mshirika wako wa kibiashara. Unapokumbuka aliyokufanyia unajikisia uchungu. Unajiapiza hutakaa usamehe. Huo ndio utumwa ambao chuki inaweza kukutengenezea.

Kuushinda utumwa huu ni kuwaruhusu watu kukukosea. Nilipojifunza kujiondoa kwenye hadhi ya kuwa mtu maalumu asiyepaswa kuguswa na mwingine, ilikuwa rahisi kuanza ukurasa mpya. Nilianza kuachana na gereza la ‘karma’ la kufikiri kwa kuwa mtu amenikosea, lazima na yeye apatwe na mabaya.

Unaweza kufanya hivyo pia. Msamehe yeyote aliyekutendea mabaya. Hufanyi hivyo kumsaidia yeye kwa sababu pengine anafurahia kukuona unateseka. Unasamehe kwa faida yako mwenyewe. Badala ya kujifungia kwenye gereza la kulipiza kisasi, unajiwekea mazingira ya kuushinda ubaya kwa wema.


Ikiwa ni lazima kulipiza kisasi ili ujisikie ahueni moyoni mwako, kisasi sahihi zaidi ni upendo. Mpende mchumba aliyekuacha. Mpende rafiki aliyekusaliti. Mpende mfanyakazi aliyekuhujumu. Kwa kufanya hivyo, unajiweka huru wewe mwenyewe na kujifungulia milango ya kusonga mbele na maisha.

Maoni

Chapisha Maoni

Zilisomwa zaidi wiki hii...

Maana ya Saikolojia na Nafasi Yake Katika Jamii -1

Picha
SAIKOLOJIA, neno lililotoholewa kutoka neno la kiingereza psychology, si elimu inayoeleweka sana katika jamii yetu. Asili ya 'psychology' ni neno 'psyche' lenye maana ya nafsi. Katika makala haya, tunasaili kwa ufupi maana ya saikolojia kama taaluma na kuonesha nafasi ya taaluma hiyo ngeni katika jamii yetu katika kutatua matatizo ya kijamii na hivyo kuharakisha juhudi za watu kujiletea maendeleo yetu.
Soma zaidi »»

Mambo Yanayoweza Kugusa Moyo wa Mwanamke-1

Picha
WANAUME wengi wanaamini wanawake, kwa kawaida, ‘wanapenda hela.’ Kwamba ukiweza kumhakikishia mwanamke 'uhakika wa kiuchumi' unakuwa umemaliza. Ingawa hatuwezi kupuuza ukweli kuwa uhakika wa 'kiuchumi' ni moja wapo ya mahitaji ya mwanamke, lakini si sahihi kuamini kuwa moyo wa mwanamke unaweza kuthamanishwa kwa fedha. Fikra hizi walizonazo wanaume [kuwa anachokihitaji mwanamke ni fedha] zimeleta matatizo mengi katika mahusiano na ndoa. Kwa mfano, wapo wanaume ambao baada ya kuhakikisha wenzi wao wamepata mahitaji ya msingi, basi wanawatelekeza kihisia. Hali hii husababisha upweke mkubwa kwa wanawake hawa wanaojikuta hawana mtu wa karibu kuwasikiliza isipokuwa vitu.
Soma zaidi »»

Haiba ni nini?

Sipendi kutumia kiingereza kwa sababu kwanza ninadhani kiswahili kinanitosha kabisa kuelezea kile ninachotaka kusema. Hata hivyo najua pia matumizi ya kiswahili chetu hayajawa katika kiwango kile kilichokusudiwa. Kuna maneno mengi yasiyoeleweka vizuri katika kiswahili cha kitabuni. Moja wapo ya maneno hayo ni hili ninalolitumia leo hii. Haiba. Pengine niweke msisitizo kwa faida ya wale wasiolifahamu neno hili vizuri. Personality. Wengine wanasema maana ya hichi kinachoitwa personality ni utu kwa kiswahili. Ni bahati mbaya kwamba niliyakimbia masomo ya lugha siku nyingi. Ila nimejiridhisha kwamba haiba ndiyo tafsiri muafaka kabisa. Haiba ni nini? Watu wengine watafikiria tunazungumzia mwonekano wa mtu kimavazi. Lakini haiba ni neno pana zaidi ya mwonekano wa mtu kwa nje. Haiba ni jumla ya tabia za mtu zinazotokana na kile anachofikiri, anachopenda, anavyojichukulia yeye mwenyewe, anavyowachukulia watu wengine na kadhalika. Haya yote hujenga mwonekano wa mtu unaopimika (tabia) kama vi...
Soma zaidi »»

Tumia Mbinu Hizi Kuelewa Unachokisoma -3

Picha
PICHA: thesouthern.com Siku moja nikiwa kwenye maktaba ya Chuo Kikuu cha Dar es Salaam, wanafunzi wa shahada za awali waliingia kufanya mtihani wa muhula wa mwisho wa masomo. Wakati wanaingia, mmoja wao alijigamba kwamba hiyo ndiyo ilikuwa mara yake ya kwanza kukanyaga maktaba tangu amejiunga na chuo hicho miaka mitatu iliyopita. Nilishangaa inawezekanaje mwanafunzi wa chuo kikuu kujisifia jambo la fedheha kama hilo.
Soma zaidi »»

Makundi Manne ya Tabia za Watoto Kitabia

Picha
Ingawa ni kweli tunazaliwa na sehemu ya tabia tulizonazo, upo ukweli wa kiutafiti unaothibitisha kwamba mazingira ya kimalezi yana nafasi kubwa katika kujenga tabia za mtu. Ukuaji wa mtoto kimwili na kiakili, mathalani, unatawaliwa zaidi na uasili ambao kwa kiasi kubwa hatuna mamlaka nao. Hata hivyo, ukuaji wa kihisia na kimahusiano unatawaliwa zaidi na mazingira ya kimalezi ambayo tayari tuliyaona kwenye makala iliyopita .
Soma zaidi »»

Uislamu ulianza lini?

Picha
YAMEKUWEPO madai kwamba Uislam ulianza tangu kuumbwa kwa dunia. Na wapo watu wanaotuaminisha hayo. Ukweli ni kwamba Uislam ulianzishwa na Nabii Muhammad mwaka 622 BK huko Arabia. Kabla yake, dini zilizokuwepo zilikuwa ni Uyuda ambayo ni dini rasmi ya Wayahudi (Judaism) na Ukristo ambayo ni dini ya mataifa wasio Wayahudi ulioanza miaka kadhaa baada ya Yesu kuwa ameondoka mwaka 33BK. Yesu mwenyewe hakuanzisha Ukristo. Alisali katika misikiti ya Wayahudi. Masinagogi. Maelezo haya yana msingi wa kistoria na sio propaganda za kidini. Ndio ni propaganda kwa sababu dini zote zimekuwa na tabia ya kuonyesha kwamba zenyewe ndizo za kweli kuliko dini nyinginezo hata ikibidi kwa kuichezea historia. Na ni bahati mbaya kwamba Dini zimekuwa na tabia ya kufanana ya kuzima uwezo wa waumini wake kuhoji lolote kwa kuwajengea hofu ya kujitafutia laana. Qur’an inatupa maelezo yanayokinzana kuhusu lini hasa Uislamu ulianza. Baadhi ya mistari katika kitabu hicho zinadai kwamba ‘nabii’ Muhammad ndiye ...
Soma zaidi »»