Hebu na tujilinganishe na wenzetu...


TUNAWEZA kulitazama suala la malezi kwa mtazamo mpana zaidi ya sisi binadamu. Kwa sababu sisi ni sehemu ya wanyama, basi nadhani, tunaweza kujifunza kutoka kwa "wenzetu".

Wanyama wengine hawatoi ushirikiano kwa 'watoto' wao baada ya kuwazaa. Kwao, shughuli ya msingi ni kuzaa, kisha watoto huachwa wakizagaa. Kila mmoja hutawanyika kutafuta kinachoweza kumfaa kumwezesha kusogeza siku.

Kwa sababu ya wepesi wa shughuli yenyewe, wanyama wengi huzaa kwa mikupuo mingi.

Chukulia aina nyingi ya samaki ambao 'hulipua' maelfu ya vijisamaki kwa mkupuo huu (mmoja). Mara tu baada ya uzazi, kila samaki hujitafutia maisha yake mwenyewe. Matokeo yake wengi wao hujifilia bila taarifa.

Hali ni hiyo hiyo kwa wanyama wengine wengi.

Lakini jamii kubwa ya ndege imethibitika kuwa na maandalizi kabla ya uamuzi wa kuzaa. Kutengeneza kiota na kadhalika. Na hata baada ya kutotoa mayai, wengi wao wanao uwezo mzuri wa kufuatilia maendeleo ya 'vifaranga' vyao mpaka watakaporidhika na upevukaji wa walichokizaa kwa hiari.

Tunapokuja kwa binadamu, anayejigamba kuwa na akili (utashi) kuliko wenzake tuliwataja, hali ya malezi ikoje? Je, uzao hufanyika katika mazingira gani? Je, uangalizi baada ya kuzaa, huenda mbali kiais gani na kwa sababu gani?

Inaendelea...

Maoni

  1. Yasinta Ngonyani7/7/09 7:57 PM

    Kama tungekuwa kama samaki basi katika dunia hii tungekuwa wengi sana. Na hata hivyo si tofauti sana sisi binadamu tunawazaa watoto wetu na kuwatunza na baadaye wanapokuwa na umri wa kuhama , basi wanahamu na kutuacha sisi wazazi kama tulivyokutana.

    JibuFuta
  2. Albert Kissima7/7/09 10:26 PM

    Unyago, kicheni pati na jando, elimu zinazotolewa hulenga hasa maisha ya wawili watakaoishi pamoja.Elimu ya malezi ya watoto watakaozaliwa sina hakika kama inafundishwa.Hili ni tatizo kubwa sana.Kuna makundi mawili makuu ya watoto kwa mtizamo wangu, kuna wale wenye bahati(waliozaliwa ktk familia zinazozingatia makuzi sahii ya watoto.Hawa huwa na mafanikio sana ktk maisha na wasiohitaji nguvu sana kuyatafuta mafanikio) na kuna wale wasio na bahati(hawa ni wale waliozaliwa ktk familia zisizofahamu mbinu na hazizingatii makuzi mazuri ya watoto.Hawa hukua na huchukua mkondo wowote tu wa maisha labda mbaya au mzuri kulingana na mazingira atakayokutana nayo mbali na familia.Kuna wanaoweza kujikwamua ktk bahati mbaya hii na kutambua wanatakiwa kufanya nini na hatimaye kuwa sawa na wale niwaitao wenye bahati. Hapa kujielewa na utambuzi huchukua nafasi kubwa kabisa.)

    JibuFuta
  3. Christian Bwaya7/7/09 11:04 PM

    Dada Yasinta,

    kisayansi hata kama tungezaliana kwa wingi unaozidi samaki, bado tusingekuwa wengi. Kadiri wazaliwao/offspring wanavyoongeza, ndivyo ungalizi wa kiuzazi unavyodorora, na kukatisha maisha ya wengi. Mambo yasingebadilika sana.


    Kissima, nimependa maelezo yako. Kwamba sehemu kubwa ya tatizo la malezi ni ukosefu wa maarifa sahihi ya kulea. Elimu hii haitolewi kwa wanandoa, kwa hisia kuwa kulea si jambo la kujifunza sana.

    Matokeo yake ni watoto wengi kuishia wakiambaa-ambaa kama samaki tuliowagusia hapo juu wakitafuta majaaliwa ya wapi pa kwenda.

    Tunaihitaji elimu hii kwa gharama zozote zilizo halali.

    JibuFuta

Chapisha Maoni

Zilisomwa zaidi wiki hii...

Mambo Yanayoweza Kugusa Moyo wa Mwanamke-1

Picha
WANAUME wengi wanaamini wanawake, kwa kawaida, ‘wanapenda hela.’ Kwamba ukiweza kumhakikishia mwanamke 'uhakika wa kiuchumi' unakuwa umemaliza. Ingawa hatuwezi kupuuza ukweli kuwa uhakika wa 'kiuchumi' ni moja wapo ya mahitaji ya mwanamke, lakini si sahihi kuamini kuwa moyo wa mwanamke unaweza kuthamanishwa kwa fedha. Fikra hizi walizonazo wanaume [kuwa anachokihitaji mwanamke ni fedha] zimeleta matatizo mengi katika mahusiano na ndoa. Kwa mfano, wapo wanaume ambao baada ya kuhakikisha wenzi wao wamepata mahitaji ya msingi, basi wanawatelekeza kihisia. Hali hii husababisha upweke mkubwa kwa wanawake hawa wanaojikuta hawana mtu wa karibu kuwasikiliza isipokuwa vitu.
Soma zaidi »»

Maana ya Saikolojia na Nafasi Yake Katika Jamii -1

Picha
SAIKOLOJIA, neno lililotoholewa kutoka neno la kiingereza psychology, si elimu inayoeleweka sana katika jamii yetu. Asili ya 'psychology' ni neno 'psyche' lenye maana ya nafsi. Katika makala haya, tunasaili kwa ufupi maana ya saikolojia kama taaluma na kuonesha nafasi ya taaluma hiyo ngeni katika jamii yetu katika kutatua matatizo ya kijamii na hivyo kuharakisha juhudi za watu kujiletea maendeleo yetu.
Soma zaidi »»

Haiba ni nini?

Sipendi kutumia kiingereza kwa sababu kwanza ninadhani kiswahili kinanitosha kabisa kuelezea kile ninachotaka kusema. Hata hivyo najua pia matumizi ya kiswahili chetu hayajawa katika kiwango kile kilichokusudiwa. Kuna maneno mengi yasiyoeleweka vizuri katika kiswahili cha kitabuni. Moja wapo ya maneno hayo ni hili ninalolitumia leo hii. Haiba. Pengine niweke msisitizo kwa faida ya wale wasiolifahamu neno hili vizuri. Personality. Wengine wanasema maana ya hichi kinachoitwa personality ni utu kwa kiswahili. Ni bahati mbaya kwamba niliyakimbia masomo ya lugha siku nyingi. Ila nimejiridhisha kwamba haiba ndiyo tafsiri muafaka kabisa. Haiba ni nini? Watu wengine watafikiria tunazungumzia mwonekano wa mtu kimavazi. Lakini haiba ni neno pana zaidi ya mwonekano wa mtu kwa nje. Haiba ni jumla ya tabia za mtu zinazotokana na kile anachofikiri, anachopenda, anavyojichukulia yeye mwenyewe, anavyowachukulia watu wengine na kadhalika. Haya yote hujenga mwonekano wa mtu unaopimika (tabia) kama vi
Soma zaidi »»

Tumia Mbinu Hizi Kuelewa Unachokisoma -3

Picha
PICHA: thesouthern.com Siku moja nikiwa kwenye maktaba ya Chuo Kikuu cha Dar es Salaam, wanafunzi wa shahada za awali waliingia kufanya mtihani wa muhula wa mwisho wa masomo. Wakati wanaingia, mmoja wao alijigamba kwamba hiyo ndiyo ilikuwa mara yake ya kwanza kukanyaga maktaba tangu amejiunga na chuo hicho miaka mitatu iliyopita. Nilishangaa inawezekanaje mwanafunzi wa chuo kikuu kujisifia jambo la fedheha kama hilo.
Soma zaidi »»

Uislamu ulianza lini?

Picha
YAMEKUWEPO madai kwamba Uislam ulianza tangu kuumbwa kwa dunia. Na wapo watu wanaotuaminisha hayo. Ukweli ni kwamba Uislam ulianzishwa na Nabii Muhammad mwaka 622 BK huko Arabia. Kabla yake, dini zilizokuwepo zilikuwa ni Uyuda ambayo ni dini rasmi ya Wayahudi (Judaism) na Ukristo ambayo ni dini ya mataifa wasio Wayahudi ulioanza miaka kadhaa baada ya Yesu kuwa ameondoka mwaka 33BK. Yesu mwenyewe hakuanzisha Ukristo. Alisali katika misikiti ya Wayahudi. Masinagogi. Maelezo haya yana msingi wa kistoria na sio propaganda za kidini. Ndio ni propaganda kwa sababu dini zote zimekuwa na tabia ya kuonyesha kwamba zenyewe ndizo za kweli kuliko dini nyinginezo hata ikibidi kwa kuichezea historia. Na ni bahati mbaya kwamba Dini zimekuwa na tabia ya kufanana ya kuzima uwezo wa waumini wake kuhoji lolote kwa kuwajengea hofu ya kujitafutia laana. Qur’an inatupa maelezo yanayokinzana kuhusu lini hasa Uislamu ulianza. Baadhi ya mistari katika kitabu hicho zinadai kwamba ‘nabii’ Muhammad ndiye
Soma zaidi »»

Zijue Tabia Nne za Kiongozi Bora Kazini

Picha
Ufanisi kazini, kwa kiasi kikubwa, unategemea uwezo alionao kiongozi. Huyu ni mtu mwenye mamlaka yanayompa sauti ya kuhamasisha watu kujiwekea dira na utaratibu wa kuifikia dira hiyo. Kiongozi anatambulishwa na uwezo wake wa kuwavuta na kuwashawishi watu makini kutumia vipawa , ujuzi na uzoefu walionao katika kuwezesha kufikia malengo mapana ya kampuni, taasisi au kikundi husika.
Soma zaidi »»

Tabia za Mtoto wa Miaka 0 – 3 Kimahusiano na Kihisia

Katika makala yaliyopita , tuliangalia matukio muhimu ya kimakuzi katika maeneo mawili makubwa ya ukuaji wa mtoto nayo ni 1) kimwili na 2) kiakili. Katika sehemu hii ya pili, tunasaili ukuaji wa kimahusiano na kihisia ili kutazama yabia zinazojitokeza pasipo kuathiriwa na malezi na haiba ya wazazi. Kwa lugha nyingine, haya ni matarajio ya mtoto yanayoendana na umri wake bila kuingiliwa na matarajio na yanayofanywa na mzazi kwake.
Soma zaidi »»