Wajibu wa Mzazi kwa Mtoto Kisheria -2


SHERIA ya Mtoto Na. 21 ya 2009 inamtambua mtoto kama mtu yeyote mwenye miaka pungufu ya 18. Sheria hii ilitungwa kukidhi matakwa ya makubaliano na mikataba ya kimataifa inayolenga kulinda haki, maslahi na ustawi wa mtoto.

Kimsingi sheria hii inaainisha wajibu walionao wazazi, walezi na jamii kwa ujumla kwa mtoto na inatoa mwongozo pale yanapojitokeza mazingira yanayohatarisha ustawi wa mtoto.

Kwa mujibu wa sheria hii, maslahi na ustawi wa mtoto ndio msigi mkuu wa maamuzi yoyote yanayofanywa na mtu, taasisi, mahakama ama vyombo vyovyote vya kimaamuzi.

Ndio kusema wazazi na jamii kwa ujumla wana jukumu la kuhakikisha mtoto analindwa dhidi ya namna zote za uonevu, udhalilishaji kijinsia, kikabila, umri, dini/imani, lugha, maoni ya kisiasa, ulemavu, afya, hali ya uchumi, anakotoka na hata ukimbizi.

Katika makala haya tunaangazia haki ya kwanza aliyonayo mtoto kisheria. Hapa tunazungumzia haki ya mtoto kupata utambulisho wake binafsi unaoeleweka.

Jina

Jina ni hatua ya kwanza ya kumpa mtoto utambulisho wake. Mara baada ya kuzaliwa, wazazi au walezi wanawajibika kumpa jina litakalomtambulisha kama binadamu aliyekamilika.

Sheria haijafafanua zaidi kuhusu jina la mtoto. Hata hivyo, ni dhahiri kuwa jina analopewa mtoto litakuwa sehemu ya maisha ya mtoto kwa muda mrefu. Ni busara jina hilo likazingatia maadili, staha na utu.

Uraia

Kadhalika, mtoto anayezaliwa na m-Tanzania ana haki ya kutambulika kama raia halali wa Tanzania. Njia moja wapo ya kumhakikishia haki hiyo, ni kumwandikisha kwenye mamlaka zinazotambuliwa kisheria ambazo ndizo zitakazompatia cheti cha kuzaliwa.

Kwa kutokuelewa, wazazi wengi hawajishughulishi kuhakikisha mtoto anapata cheti cha kuzaliwa. Ni vyema kuelewa kuwa mtoto atalazimika kuwa na cheti ili kupata haki zote anazostahili raia wa Tanzania kama vile elimu, huduma za afya, hati ya kusafiria na vitambulisho mbalimbali.

Wazazi

Utambulisho wa mtoto ni pamoja na kumwezesha kuitambua familia yake. Sheria hii inampa mtoto haki ya kuwafahamu watu waliomzaa. Ndio kusema, mtu yeyote anayemlea mtoto kwa sababu yoyote ile ana wajibu wa kisheria kumjulisha mtoto nani hasa ni mzazi/wazazi wake.

Inafahamika kuwa wapo akina mama waliowapata watoto wao katika mazingira yenye utata. Wakati mwingine wasingependa watoto kuwafahamu baba zao. Lakini fikiria unaishi bila kufahamu kwa hakika baba yako ni nani. Ni adhabu fulani ya kisaikolojia. Sheria hii imelizingatia hilo.

Kwa mujibu wa sheria hii, na bila kuingilia sheria nyinginezo, mtu yeyote hana haki ya kumficha mtoto baba/mama yake wa kumzaa. Kumfahamu baba na mama yake ni haki yake.

Familia tandaa

Sambamba na kuwafahamu wazazi wake halisi, mtoto pia ana haki ya kuitambua familia tandaa. Familia tandaa ni ndugu wa pande zote mbili, yaani upande wa baba na mama.

Ndio kusema mzazi au mlezi ana wajibu wa kuhakikisha mtoto anafahamu ukoo wake vizuri kama sehemu ya kulinda utambulisho wake. Mtoto awafahamu bibi, babu, shangazi, wajomba na ndugu wengine wa ukoo.

Kisaikolojia, mwanadamu anajiamini zaidi anapowafahamu ndugu zake. Fikiria unaishi na wazazi wako lakini hujui ndugu zako. Unaweza kuwaza mengi.  Ni vyema kila inapowezekana wazazi kufanya jitihada za kuwaunganisha watoto na ukoo wao. Kuna leo na kesho.


Inaendelea

Maoni

Chapisha Maoni

Zilisomwa zaidi wiki hii...

Mambo Yanayoweza Kugusa Moyo wa Mwanamke-1

Picha
WANAUME wengi wanaamini wanawake, kwa kawaida, ‘wanapenda hela.’ Kwamba ukiweza kumhakikishia mwanamke 'uhakika wa kiuchumi' unakuwa umemaliza. Ingawa hatuwezi kupuuza ukweli kuwa uhakika wa 'kiuchumi' ni moja wapo ya mahitaji ya mwanamke, lakini si sahihi kuamini kuwa moyo wa mwanamke unaweza kuthamanishwa kwa fedha. Fikra hizi walizonazo wanaume [kuwa anachokihitaji mwanamke ni fedha] zimeleta matatizo mengi katika mahusiano na ndoa. Kwa mfano, wapo wanaume ambao baada ya kuhakikisha wenzi wao wamepata mahitaji ya msingi, basi wanawatelekeza kihisia. Hali hii husababisha upweke mkubwa kwa wanawake hawa wanaojikuta hawana mtu wa karibu kuwasikiliza isipokuwa vitu.
Soma zaidi »»

Maana ya Saikolojia na Nafasi Yake Katika Jamii -1

Picha
SAIKOLOJIA, neno lililotoholewa kutoka neno la kiingereza psychology, si elimu inayoeleweka sana katika jamii yetu. Asili ya 'psychology' ni neno 'psyche' lenye maana ya nafsi. Katika makala haya, tunasaili kwa ufupi maana ya saikolojia kama taaluma na kuonesha nafasi ya taaluma hiyo ngeni katika jamii yetu katika kutatua matatizo ya kijamii na hivyo kuharakisha juhudi za watu kujiletea maendeleo yetu.
Soma zaidi »»

Haiba ni nini?

Sipendi kutumia kiingereza kwa sababu kwanza ninadhani kiswahili kinanitosha kabisa kuelezea kile ninachotaka kusema. Hata hivyo najua pia matumizi ya kiswahili chetu hayajawa katika kiwango kile kilichokusudiwa. Kuna maneno mengi yasiyoeleweka vizuri katika kiswahili cha kitabuni. Moja wapo ya maneno hayo ni hili ninalolitumia leo hii. Haiba. Pengine niweke msisitizo kwa faida ya wale wasiolifahamu neno hili vizuri. Personality. Wengine wanasema maana ya hichi kinachoitwa personality ni utu kwa kiswahili. Ni bahati mbaya kwamba niliyakimbia masomo ya lugha siku nyingi. Ila nimejiridhisha kwamba haiba ndiyo tafsiri muafaka kabisa. Haiba ni nini? Watu wengine watafikiria tunazungumzia mwonekano wa mtu kimavazi. Lakini haiba ni neno pana zaidi ya mwonekano wa mtu kwa nje. Haiba ni jumla ya tabia za mtu zinazotokana na kile anachofikiri, anachopenda, anavyojichukulia yeye mwenyewe, anavyowachukulia watu wengine na kadhalika. Haya yote hujenga mwonekano wa mtu unaopimika (tabia) kama vi
Soma zaidi »»

Tumia Mbinu Hizi Kuelewa Unachokisoma -3

Picha
PICHA: thesouthern.com Siku moja nikiwa kwenye maktaba ya Chuo Kikuu cha Dar es Salaam, wanafunzi wa shahada za awali waliingia kufanya mtihani wa muhula wa mwisho wa masomo. Wakati wanaingia, mmoja wao alijigamba kwamba hiyo ndiyo ilikuwa mara yake ya kwanza kukanyaga maktaba tangu amejiunga na chuo hicho miaka mitatu iliyopita. Nilishangaa inawezekanaje mwanafunzi wa chuo kikuu kujisifia jambo la fedheha kama hilo.
Soma zaidi »»

Uislamu ulianza lini?

Picha
YAMEKUWEPO madai kwamba Uislam ulianza tangu kuumbwa kwa dunia. Na wapo watu wanaotuaminisha hayo. Ukweli ni kwamba Uislam ulianzishwa na Nabii Muhammad mwaka 622 BK huko Arabia. Kabla yake, dini zilizokuwepo zilikuwa ni Uyuda ambayo ni dini rasmi ya Wayahudi (Judaism) na Ukristo ambayo ni dini ya mataifa wasio Wayahudi ulioanza miaka kadhaa baada ya Yesu kuwa ameondoka mwaka 33BK. Yesu mwenyewe hakuanzisha Ukristo. Alisali katika misikiti ya Wayahudi. Masinagogi. Maelezo haya yana msingi wa kistoria na sio propaganda za kidini. Ndio ni propaganda kwa sababu dini zote zimekuwa na tabia ya kuonyesha kwamba zenyewe ndizo za kweli kuliko dini nyinginezo hata ikibidi kwa kuichezea historia. Na ni bahati mbaya kwamba Dini zimekuwa na tabia ya kufanana ya kuzima uwezo wa waumini wake kuhoji lolote kwa kuwajengea hofu ya kujitafutia laana. Qur’an inatupa maelezo yanayokinzana kuhusu lini hasa Uislamu ulianza. Baadhi ya mistari katika kitabu hicho zinadai kwamba ‘nabii’ Muhammad ndiye
Soma zaidi »»

Zijue Tabia Nne za Kiongozi Bora Kazini

Picha
Ufanisi kazini, kwa kiasi kikubwa, unategemea uwezo alionao kiongozi. Huyu ni mtu mwenye mamlaka yanayompa sauti ya kuhamasisha watu kujiwekea dira na utaratibu wa kuifikia dira hiyo. Kiongozi anatambulishwa na uwezo wake wa kuwavuta na kuwashawishi watu makini kutumia vipawa , ujuzi na uzoefu walionao katika kuwezesha kufikia malengo mapana ya kampuni, taasisi au kikundi husika.
Soma zaidi »»

Tabia za Mtoto wa Miaka 0 – 3 Kimahusiano na Kihisia

Katika makala yaliyopita , tuliangalia matukio muhimu ya kimakuzi katika maeneo mawili makubwa ya ukuaji wa mtoto nayo ni 1) kimwili na 2) kiakili. Katika sehemu hii ya pili, tunasaili ukuaji wa kimahusiano na kihisia ili kutazama yabia zinazojitokeza pasipo kuathiriwa na malezi na haiba ya wazazi. Kwa lugha nyingine, haya ni matarajio ya mtoto yanayoendana na umri wake bila kuingiliwa na matarajio na yanayofanywa na mzazi kwake.
Soma zaidi »»