Unajengaje Uhusiano Mzuri na Viongozi Kazini?


Moja ya mambo yanayoweza kukusaidia kufanikiwa kazini ni namna unavyohusiana na mkubwa wako wa kazi. Huyu ni mtu anayekuongoza, anayetoa maelekezo ya nini kifanyike na wakati mwingine ndiye mwenye kauli ya mwisho kwenye taasisi, idara au ofisi unayofanya kazi.

Kwa nafasi yake, kiongozi wa kazi ni mtu mwenye mamlaka ya kufanya maamuzi yanayohusu kazi yako hata kama anaweza asiwe mwajiri wako moja kwa moja. Huyu ni mkuu wa ofisi, idara, kitengo, kampuni au taasisi unayofanyia kazi. Ndiye mtu anayekusimamia na kupokea taarifa za utendaji wako na labda kuzipeleka kwenye mamlaka za juu.

Usipoelewa namna gani unaweza kuishi na mtu mwenye mamlaka juu yako, unaweza kujiingiza kwenye matatizo makubwa yanayoweza kukugharimu. Nawafahamu watu kadhaa wenye weledi, uzoefu na ujuzi mkubwa kazini, lakini wakijikuta wakipoteza kazi zao kwa sababu ya kutokujua namna ya kufanya kazi na wakubwa wao kazini.

Ingawa ni kweli wapo viongozi wanaokosa sifa za uongozi na hivyo kuwa sababu ya misuguano kazini, bado unaweza kujifunza namna ya kupunguza migogoro isiyo na ulazima katika mazingira ya kazi. 

 Sambamba na bidii na ufanisi wako wa kazi ambao si sehemu ya makala haya, makala haya yanaangazia masuala matatu makubwa: heshima kwa anayekuongoza, kujua namna ya kumshauri na kuepuka mashindano yasiyo na sababu.

Mpe heshimu anayostahili

Kinachokutofautisha wewe na kiongozi wako ni mamlaka ya kikazi aliyonayo. Mnaweza kuwa na umri unaofanana; inawezekana mmesoma darasa moja; alikuwa rafiki yako wa karibu; una elimu na uzoefu kuliko yeye na mambo mengine kama hayo; Lakini anapokuwa na mamlaka ya kukuongoza, hiyo peke yake ni sababu inayotosha kumpa heshima anayostahili.

Heshima ina mambo mengi. Mosi, ni kujua mipaka yako kwake kwa urafiki, mazungumzo na namna ya kuhusiana naye kila siku. Wakubwa wengi wa kazi wanajisikia salama zaidi wanapokuwa hawafikiki kirahisi. Wengi wao hulinda ushawishi wao kwa kujenga ukuta unaowatenganisha na wafanyakazi wao. Hawapendi kuzoeleka. Unapokuwa karibu nao, ni rahisi kutafsiri kama kuwakosea heshima.  

Pili, mtambue kwa nafasi yake. Wakubwa wengi wanapenda kutambuliwa kwa vyeo walivyonavyo. Katika taaluma, kwa mfano, watu hutambuana kwa viwango vya elimu, ‘Dokta’, ‘Profesa.’ Vivyo hivyo, jeshini. Watu wanathamini vyeo vya kazi, ‘Kapteni’, ‘Luteni’, ‘Meja.’ Fanya hivyo kwa mkubwa wako wa kazi. Tambua nafasi yake bila unafiki. Kumpa mtu hadhi anayostahili si kujidhalilisha wala kujikomba. Ni utaratibu wa kawaida wa kazi.


 Kadhalika, mheshimu mkubwa wako kwa kufuata taratibu za kazi hata nyakati za dharura. Wakubwa wengi wa kazi hupenda kupewa taarifa. Epuka kuwa mtu asiye na utaratibu kazini. Heshimu urasimu wa ofisi kwa kupeleka taarifa zinazohitajika mahali panapohusika. Usijione kama mtu mwenye haki ya kufanya lolote.

Jifunze namna ya kutoa ushauri

Kiongozi wa kazi si mtu anayefahamu mambo yote. Inawezekana unamzidi uelewa na pengine maamuzi yake ni kinyume na uhalisia unaoujua wewe. Hata katika mazingira hayo, unahitaji kufikiri namna unavyowasilisha mawazo yako.

Jambo la kwanza, usitoe ushauri usiohitajika. Kama hakuna mtu ameomba mawazo yako, usijipe kazi isiyokuhusu. Unaposhauri jambo lisilohitajiwa na huyo unayemshauri, maana yake unachokifanya ni kujitafutia sifa nyepesi. Huu unaweza kuwa mwanzo wa matatizo kuliko faida.

Pili, mkubwa wa kazi hakosolewi hadharani isipokuwa kama ni lazima. Wafanyakazi wengi wanapenda kukosoa watu wenye mamlaka. Wanafanya hivyo mbele za watu. Wanafikiri kwa kumshambulia mkubwa kikaoni au mkutanoni, basi wataonekana ni wajuzi, wanaharakati na watafuta haki.

Tabia hii ya kupenda kuwakosoa wakubwa mbele za watu mara nyingi inasukumwa na kupenda umaarufu. Kama ni lazima, basi busara ni kumfuata mkubwa wako ofisini kwake au mahali penye faragha na kumpa mawazo unayofikiri yana tija kwa taasisi au kampuni. Unapofanya hivi unamfanya ajisikie kuheshimiwa.

Tatu, unapolazimika kutoa ushauri, tumia lugha chanya yenye kuheshimu haki za wengine. Jenga ushauri wako kwenye kile unachojua kinakubalika. Tumia lugha yenye utulivu, isiyomshambulia wala kumshinikiza mkubwa wako wa kazi kufanya maamuzi unayofikiri ni sahihi. Tumia hoja na takwimu badala ya mihemko, tetesi na hisia.

Usijaribu kumzidi mkubwa

Kumzidi mkubwa wako ni kutaka kupata sifa binafsi zinazokufanya uonekane ni bora kuliko yeye. Tamaa ya kupenda kuwa zaidi ya mkubwa wako wakati mwingine inaweza kukusukuma kufanya kazi kwa bidii na maarifa. Kilichojificha nyuma ya bidii hiyo mara nyingi ni sifa binafsi.

Katika mazingira ya kazi, ni kosa la kiufundi kuonekana unashindania heshima na mkubwa wako wa kazi. Si wakubwa wengi wanaweza kuvumilia mashindano ya namna hii. Kushindania heshima na mamlaka kunachochea chuki na uadui usio na sababu. Mwathirika wa mashindano hayo ya ‘nani anaweza kuliko mwenzake’ mara nyingi ni mfanyakazi.

Siku zote mfanye mkubwa wako wa kazi aonekane juu yako. Kubali achukue sifa kwa kazi nzuri uliyofanya. Kama una mawazo mazuri, mpekee hata kama atayaleta hadharani kama vile ni ya kwake. Unapomwuuzia sifa zako, kimsingi unamtengenezea deni kwako. Mazingira kama haya yanakuongezea ushawishi wako kwake bila yeye kung’amua.

Kadhalika, epuka kuwa na makundi kazini. Kinachoimarisha makundi kazini, mara nyingi, ni mashindano ya madaraka. Mashindano haya yanaweza kuwa sababu ya majungu na fitina kwa lengo la kulinda maslahi ya watu fulani.


Wakati mwingine, waasisi wa makundi haya ni wakubwa wa kazi wenyewe. Usikubali kuchukua upande kwenye makundi hata kama kufanya hivyo kutakuweka ni karibu na mkubwa. Faida ya muda mfupi leo, inaweza kuwa na gharama za muda mrefu. 

Maoni

Chapisha Maoni

Zilisomwa zaidi wiki hii...

Mambo Yanayoweza Kugusa Moyo wa Mwanamke-1

Picha
WANAUME wengi wanaamini wanawake, kwa kawaida, ‘wanapenda hela.’ Kwamba ukiweza kumhakikishia mwanamke 'uhakika wa kiuchumi' unakuwa umemaliza. Ingawa hatuwezi kupuuza ukweli kuwa uhakika wa 'kiuchumi' ni moja wapo ya mahitaji ya mwanamke, lakini si sahihi kuamini kuwa moyo wa mwanamke unaweza kuthamanishwa kwa fedha. Fikra hizi walizonazo wanaume [kuwa anachokihitaji mwanamke ni fedha] zimeleta matatizo mengi katika mahusiano na ndoa. Kwa mfano, wapo wanaume ambao baada ya kuhakikisha wenzi wao wamepata mahitaji ya msingi, basi wanawatelekeza kihisia. Hali hii husababisha upweke mkubwa kwa wanawake hawa wanaojikuta hawana mtu wa karibu kuwasikiliza isipokuwa vitu.
Soma zaidi »»

Mambo ya Kuzingatia Unapoandika Wasifu wa Kazi (Curriculum Vitae)

Picha
Katika mchakato wa kuomba ajira baada ya kuona tangazo la kazi, mambo matatu ni dhahiri. Mosi, huombi kazi hiyo wewe mwenyewe. Wapo watu wengi wanaoandika maombi na hivyo kuongeza ushindani wa nani atapata. Pili, nyaraka unazotuma kwa mwajiri mtarajiwa ndizo zinazojenga utambulisho wako kabla wewe mwenyewe hujafahamika. Tatu, afisa mwajiri hatatumia muda mrefu kusoma maelezo yako. Katika hali ya kawaida, atatumia dakika moja kuamua ikiwa amevutiwa na maelezo yako ama la.
Soma zaidi »»

Maana ya Saikolojia na Nafasi Yake Katika Jamii -1

Picha
SAIKOLOJIA, neno lililotoholewa kutoka neno la kiingereza psychology, si elimu inayoeleweka sana katika jamii yetu. Asili ya 'psychology' ni neno 'psyche' lenye maana ya nafsi. Katika makala haya, tunasaili kwa ufupi maana ya saikolojia kama taaluma na kuonesha nafasi ya taaluma hiyo ngeni katika jamii yetu katika kutatua matatizo ya kijamii na hivyo kuharakisha juhudi za watu kujiletea maendeleo yetu.
Soma zaidi »»

Haiba ni nini?

Sipendi kutumia kiingereza kwa sababu kwanza ninadhani kiswahili kinanitosha kabisa kuelezea kile ninachotaka kusema. Hata hivyo najua pia matumizi ya kiswahili chetu hayajawa katika kiwango kile kilichokusudiwa. Kuna maneno mengi yasiyoeleweka vizuri katika kiswahili cha kitabuni. Moja wapo ya maneno hayo ni hili ninalolitumia leo hii. Haiba. Pengine niweke msisitizo kwa faida ya wale wasiolifahamu neno hili vizuri. Personality. Wengine wanasema maana ya hichi kinachoitwa personality ni utu kwa kiswahili. Ni bahati mbaya kwamba niliyakimbia masomo ya lugha siku nyingi. Ila nimejiridhisha kwamba haiba ndiyo tafsiri muafaka kabisa. Haiba ni nini? Watu wengine watafikiria tunazungumzia mwonekano wa mtu kimavazi. Lakini haiba ni neno pana zaidi ya mwonekano wa mtu kwa nje. Haiba ni jumla ya tabia za mtu zinazotokana na kile anachofikiri, anachopenda, anavyojichukulia yeye mwenyewe, anavyowachukulia watu wengine na kadhalika. Haya yote hujenga mwonekano wa mtu unaopimika (tabia) kama vi
Soma zaidi »»

Uislamu ulianza lini?

Picha
YAMEKUWEPO madai kwamba Uislam ulianza tangu kuumbwa kwa dunia. Na wapo watu wanaotuaminisha hayo. Ukweli ni kwamba Uislam ulianzishwa na Nabii Muhammad mwaka 622 BK huko Arabia. Kabla yake, dini zilizokuwepo zilikuwa ni Uyuda ambayo ni dini rasmi ya Wayahudi (Judaism) na Ukristo ambayo ni dini ya mataifa wasio Wayahudi ulioanza miaka kadhaa baada ya Yesu kuwa ameondoka mwaka 33BK. Yesu mwenyewe hakuanzisha Ukristo. Alisali katika misikiti ya Wayahudi. Masinagogi. Maelezo haya yana msingi wa kistoria na sio propaganda za kidini. Ndio ni propaganda kwa sababu dini zote zimekuwa na tabia ya kuonyesha kwamba zenyewe ndizo za kweli kuliko dini nyinginezo hata ikibidi kwa kuichezea historia. Na ni bahati mbaya kwamba Dini zimekuwa na tabia ya kufanana ya kuzima uwezo wa waumini wake kuhoji lolote kwa kuwajengea hofu ya kujitafutia laana. Qur’an inatupa maelezo yanayokinzana kuhusu lini hasa Uislamu ulianza. Baadhi ya mistari katika kitabu hicho zinadai kwamba ‘nabii’ Muhammad ndiye
Soma zaidi »»

Tabia za Mtoto wa Miaka 0 – 3 Kimahusiano na Kihisia

Katika makala yaliyopita , tuliangalia matukio muhimu ya kimakuzi katika maeneo mawili makubwa ya ukuaji wa mtoto nayo ni 1) kimwili na 2) kiakili. Katika sehemu hii ya pili, tunasaili ukuaji wa kimahusiano na kihisia ili kutazama yabia zinazojitokeza pasipo kuathiriwa na malezi na haiba ya wazazi. Kwa lugha nyingine, haya ni matarajio ya mtoto yanayoendana na umri wake bila kuingiliwa na matarajio na yanayofanywa na mzazi kwake.
Soma zaidi »»