Unatafuta Kazi? Sifa Sita Unazozihitaji

Katika makala yaliyopita tuliona takwimu zinazothibitisha kuwa tatizo la ajira ni zaidi ya kukosekana kwa nafasi za kazi. Ingawa watafuta kazi wengi hufanya juhudi za kuthibitisha kuwa wanao ujuzi rasmi waliousomea darasani, si waajiri wengi wanathamini alama za darasani zinazoonekana kwenye vyeti vya waombaji hao.
Badala yake, mwajiri kwa kawaida hutafuta ujuzi ambao mara nyingi mtafuta kazi hautegemei. Ujuzi huo, tulioupachika jina la ‘ujuzi mwepesi’, ni pamoja na ule uwezo wa kutumia maarifa ya jumla ya darasani katika kufumbua matatizo halisi yanayomkabili mwajiri katika eneo lake la kazi.

Kwamba waajiri wanatafuta ujuzi ambao si mara nyingi hupatikana darasani, ndio sababu matangazo mengi ya nafasi za kazi hayaweki msisitizo mkubwa katika sifa za kitaaluma anazohitajika kuwa nazo mwomba kazi bali ‘ujuzi mwepesi’ tutakaoujadili katika makala haya. 
Je, mwajiri hutarajia ujuzi gani kwa mwombaji wa kazi? Tutazame mifano michache.
Ubunifu
Mwajiri mzuri anategemea kuona namna gani mwajiriwa anaweza kufikiri nje ya mazoea. Huu ni uwezo wa kufikiria majibu yasiyozoeleka ya changamoto zilizozopo ili kuongeza ufanisi wa kazi. Ubunifu ni pamoja na namna mwajiriwa anavyoweza kutumia raslimali chache zizizopo kuleta matokeo yanayozidi matarajio.
Kwa mfano, unapoweza kutumia Tsh 100 kuleta matokeo yale yale ambayo yangeweza kuletwa kwa kutumia Tsh 1,000, hapo unakuwa umelazimika kufikiri nje ya sanduku la mazoea. Kwa kuweza kutumia raslimali kidogo kuleta matokeo makubwa unakuwa umemnufaisha mwajiri wako, jambo ambalo kwa hakika ni kipaumbele kikuu cha waajiri wengi.

Uongozi
Uongozi ni uwezo wa kuwaonyesha njia na kuwahamasisha wengine kufikia malengo mapana ya mwajiri. Kuwa kiongozi maana yake unaweza kujisimamia mwenyewe na kuwasaidia wengine pia kuelekea kule kunakotarajiwa na mwajiri.
Uongozi si sawa na madaraka. Hizi ni dhana mbili tofauti lakini zenye uhusiano wa karibu. Waweza kuwa na madaraka rasmi kazini lakini katika utendaji usiwe na chembechembe zozote za kiongozi.
Uongozi ni uwezo wa kufanya maamuzi sahihi kwa ushirikiano na wengine pasipo kusimamiwa kwa karibu na wakubwa wenye madaraka ya kikazi. Uongozi ni pamoja na namna unavyoweza kufanya majukumu mengine kwa moyo wa hiari na kujituma ili kufikia malengo mapana ya mwajiri. Huhitaji kukasimiwa urasimu wa madaraka  kuweza kutekeleza hilo.
Mahusiano bora na wengine

Kwa kawaida, kazi nyingi zenye kuleta tija zinahitaji ushirikano wa karibu wa watu mbalimbali. Ili kuleta ufanisi, kunahitaji uhusiano mzuri wa kikazi baina ya mwajiriwa na watu wengine. Bila mahusiano mazuri na wengine, pengine kwa sababu ya ile hulka ya kupenda kuwazidi wengine, ufanisi wa pamoja wa kazi husika unaweza kuwa mashakani.

Namna gani mwajiriwa anaweza kusaidiana na wengine kufanikisha malengo ya mwajiri pasipo ushindani usio na tija, hayo ndiyo mahusiano ya kikazi.

Mawasiliano

Hakuna mahusiano na wengine pasipo mawasiliano. Mambo mengi katika kazi yanalazimu wafanyakazi  kufanya mawasiliano yasiyo rasmi kwa kutumia maandishi au mazungumzo yam domo. Mfano kuna nyakati mwajiriwa atalazimika kuwasilisha taarifa au maoni yake kwa wakubwa wake wa kazi. Kadhalika, atalazimika kuwasiliana na wale anaofanya nao kazi. Hapa ndipo uwezo mzuri wa kuwasiliana unapohitajika.

Ingawa matumizi ya lugha yanatofautiana baina ya mazingira ya kazi, bado ni wazi katika mazingira mengi ya kikazi tunalazimika kuelewa namna nzuri ya kuwasiliana na watu. Uwezo wa lugha una nafasi kubwa katika kazi.

Nidhamu ya kazi

Ufanisi katika kazi, kwa kiasi kikubwa, unategemea nidhamu. Namna gani mwajiriwa anaheshimu kazi yake kwa kuwahi kazini, kuwasilisha mrejesho wa kikazi kwa muda hiyo ndiyo inaitwa nidhamu ya kazi.

Kadhalika, nidhamu ya kazi ni pamoja mpangilio mzuri wa jumla wa majukumu ya kila siku unaotanguliwa na utunzaji wa muda. Mwajiri mzuri hatarajii mtu anayeweza kufanya kazi kizembe bila kufuata taratibu za kikazi zilizowekwa.

Uzoefu


Namna gani mwajiriwa anaonesha ushahidi kwamba anao uwezo wa kufanya kazi inayokusudiwa, huo ndio uzoefu. Mwajiri yeyote makini angependa kuona uthibitisho dhahiri kwamba mwombaji wa kazi au mwajiriwa anao uwezo wa kumudu majukumu anayoyaomba kwake au yale aliyoyakabidhiwa.

Uzoefu huu unaweza kupatikana kupita kazi ulizopata kuzifanya kabla ya ajira husika iwe kwa ajira rasmi au kwa kujitolea. Kwa mtafuta kazi asiye na historia ya kuajiriwa, anahitajika kujifunza kutafuta fursa za kujitolea kufanya kazi zinazofanana na ajira anayoitamani wakati akiendelea na masomo au katika kipindi cha mpito anaposubiri kuajiriwa.


Tunavyoweza kuyaonesha haya

Ingawa ni kweli kuwa nchi yetu inakabiliwa na ukosefu wa ajira, bado ni wazi waajiriwa wengi hawaajiriki kwa maana ya kukosa weledi na ujuzi unaowawezesha kuajiriwa na kudumu katika ajira zao. Ujuzi huu, kama tulivyoona, si mara zote unaweza kupatikana kupitia mfumo wa mitihani na vyeti. Ni muhimu kufanya jitihada za makusudi kujinoa kwa lengo la kujiongeza kiujuzi.

Katika kufanya maombi ya kazi na hata pale tunapotekeleza majukumu yetu kazini tunawajibika kuthibitisha kuwa ni kweli tunao ujuzi huu mwepesi. Katika makala zijazo, tutazungumzia kile kinachoweza kufanyika katika kuwasaidia watafuta kazi kujiongezea ujuzi huu tulioupitia hapa kwa haraka na, kadhalika, namna ya kuandika barua na maelezo binafsi (wasifu) yanayoonyesha haya tuliyoyajadili kwa kifupi.

Fuatilia Jarida la Ajira na Kazi ndani ya gazeti la Mwananchi kila Ijumaa kwa makala kama hizi. 

Maoni

Chapisha Maoni

Zilisomwa zaidi wiki hii...

Maana ya Saikolojia na Nafasi Yake Katika Jamii -1

Picha
SAIKOLOJIA, neno lililotoholewa kutoka neno la kiingereza psychology, si elimu inayoeleweka sana katika jamii yetu. Asili ya 'psychology' ni neno 'psyche' lenye maana ya nafsi. Katika makala haya, tunasaili kwa ufupi maana ya saikolojia kama taaluma na kuonesha nafasi ya taaluma hiyo ngeni katika jamii yetu katika kutatua matatizo ya kijamii na hivyo kuharakisha juhudi za watu kujiletea maendeleo yetu.
Soma zaidi »»

Mambo Yanayoweza Kugusa Moyo wa Mwanamke-1

Picha
WANAUME wengi wanaamini wanawake, kwa kawaida, ‘wanapenda hela.’ Kwamba ukiweza kumhakikishia mwanamke 'uhakika wa kiuchumi' unakuwa umemaliza. Ingawa hatuwezi kupuuza ukweli kuwa uhakika wa 'kiuchumi' ni moja wapo ya mahitaji ya mwanamke, lakini si sahihi kuamini kuwa moyo wa mwanamke unaweza kuthamanishwa kwa fedha. Fikra hizi walizonazo wanaume [kuwa anachokihitaji mwanamke ni fedha] zimeleta matatizo mengi katika mahusiano na ndoa. Kwa mfano, wapo wanaume ambao baada ya kuhakikisha wenzi wao wamepata mahitaji ya msingi, basi wanawatelekeza kihisia. Hali hii husababisha upweke mkubwa kwa wanawake hawa wanaojikuta hawana mtu wa karibu kuwasikiliza isipokuwa vitu.
Soma zaidi »»

Tumia Mbinu Hizi Kuelewa Unachokisoma -3

Picha
PICHA: thesouthern.com Siku moja nikiwa kwenye maktaba ya Chuo Kikuu cha Dar es Salaam, wanafunzi wa shahada za awali waliingia kufanya mtihani wa muhula wa mwisho wa masomo. Wakati wanaingia, mmoja wao alijigamba kwamba hiyo ndiyo ilikuwa mara yake ya kwanza kukanyaga maktaba tangu amejiunga na chuo hicho miaka mitatu iliyopita. Nilishangaa inawezekanaje mwanafunzi wa chuo kikuu kujisifia jambo la fedheha kama hilo.
Soma zaidi »»

Haiba ni nini?

Sipendi kutumia kiingereza kwa sababu kwanza ninadhani kiswahili kinanitosha kabisa kuelezea kile ninachotaka kusema. Hata hivyo najua pia matumizi ya kiswahili chetu hayajawa katika kiwango kile kilichokusudiwa. Kuna maneno mengi yasiyoeleweka vizuri katika kiswahili cha kitabuni. Moja wapo ya maneno hayo ni hili ninalolitumia leo hii. Haiba. Pengine niweke msisitizo kwa faida ya wale wasiolifahamu neno hili vizuri. Personality. Wengine wanasema maana ya hichi kinachoitwa personality ni utu kwa kiswahili. Ni bahati mbaya kwamba niliyakimbia masomo ya lugha siku nyingi. Ila nimejiridhisha kwamba haiba ndiyo tafsiri muafaka kabisa. Haiba ni nini? Watu wengine watafikiria tunazungumzia mwonekano wa mtu kimavazi. Lakini haiba ni neno pana zaidi ya mwonekano wa mtu kwa nje. Haiba ni jumla ya tabia za mtu zinazotokana na kile anachofikiri, anachopenda, anavyojichukulia yeye mwenyewe, anavyowachukulia watu wengine na kadhalika. Haya yote hujenga mwonekano wa mtu unaopimika (tabia) kama vi...
Soma zaidi »»

Ukuaji wa Kiakili na Kimwili kwa Mtoto wa Miaka 0 – 3

Picha
Katika makala haya, tunatazama kwa ufupi makuzi ya mtoto mwenye umri wa siku moja mpaka miezi 36. Tutaangalia mambo ya msingi yanayonesha ukuaji wa mtoto unavyoendelea katika maeneo makubwa manne; 1) ukuaji wa kimwili 2)  kiakili 3)  kimahusino na watu wengine na mwisho 4) kihisia. Kwa kawaida maeneo haya manne yanategemeana ili kumwezesha mtoto kukua kwa ujumla. Kwa mfano ili mtoto akue kimwili, anahitaji ukuaji wa akili ipasavyo ambayo nayo itaathiri namna anavyomudu hisia zake na hivyo kuhusiana na watu wengine. Kwa hiyo ni sawa tukisema hakuna ukuaji wa eneo moja usiotegemea eneo jingine.
Soma zaidi »»

Uislamu ulianza lini?

Picha
YAMEKUWEPO madai kwamba Uislam ulianza tangu kuumbwa kwa dunia. Na wapo watu wanaotuaminisha hayo. Ukweli ni kwamba Uislam ulianzishwa na Nabii Muhammad mwaka 622 BK huko Arabia. Kabla yake, dini zilizokuwepo zilikuwa ni Uyuda ambayo ni dini rasmi ya Wayahudi (Judaism) na Ukristo ambayo ni dini ya mataifa wasio Wayahudi ulioanza miaka kadhaa baada ya Yesu kuwa ameondoka mwaka 33BK. Yesu mwenyewe hakuanzisha Ukristo. Alisali katika misikiti ya Wayahudi. Masinagogi. Maelezo haya yana msingi wa kistoria na sio propaganda za kidini. Ndio ni propaganda kwa sababu dini zote zimekuwa na tabia ya kuonyesha kwamba zenyewe ndizo za kweli kuliko dini nyinginezo hata ikibidi kwa kuichezea historia. Na ni bahati mbaya kwamba Dini zimekuwa na tabia ya kufanana ya kuzima uwezo wa waumini wake kuhoji lolote kwa kuwajengea hofu ya kujitafutia laana. Qur’an inatupa maelezo yanayokinzana kuhusu lini hasa Uislamu ulianza. Baadhi ya mistari katika kitabu hicho zinadai kwamba ‘nabii’ Muhammad ndiye ...
Soma zaidi »»