Unataka Kumjua Rafiki Atakayekusaliti? Soma hapa


PICHA: Recycle Coach


Katika nyakati kama hizi za Pasaka, mara nyingi, tunasikia marehemu Yuda Iskariote akijadiliwa kama jitu ovu lisilo na maadili lililokuwa tayari kumsaliti Bwana wetu Yesu Kristo.

Binafsi naamini, pamoja na ubaya wake, usaliti wa Yuda ulikuwa muhimu katika kuwezesha mpango wa Mungu kwa wokovu wetu. Wakati mwingine Mungu hutumia mabaya kuwezesha mazuri.

Hata hivyo, kwa maoni yangu, Yuda hakuwa na nia mbaya kivile. Kwanza, alikaa na Yesu kwa muda wa kutosha na hivyo alifahamu Yesu hakuwa mtu wa hivi hivi anayeweza kuchezewa kienyeji.

Yesu alifanya miujiza mingi na Yuda alishuhudia. Yesu alitembea juu ya maji. Yesu alifufua wafu. Si mara moja. Tena kuna wakati Yesu alimfufua mtu aliyekuwa kazikwa siku tatu. Unamkumbuka Lazaro. Aidha, kuna nyakati washikadini na wanafiki walitaka kumshughulikia Yesu, wakashindwa kwa sababu Yesu aliwaponyoka. Yuda aliyafahamu yote haya.

Kama baadhi yetu tunavyofanya leo, Yuda aliutazama uwezo huu wa Yesu kama fursa ya ‘kutoka.’ Akili ya kiujasiriamali ilimtuma kuona angeweza kutumia chuki ya Mafarisayo kwa Yesu kama fursa. Hii inasadifu ushauri wa watoto wa mjini, ‘Kuwa na macho ya kuiona Fursa. Kamata fursa kwa mbele!’ Kosa kubwa la Yuda.

Ubinafsi na tamaa vilimfanya Yuda aamini angekula fedha za maadui wa Yesu na hakuna kitu wangemfanya. Yesu mwenye uwezo aliokuwa anaujua Yuda, asingeuawa kienyeji vile. Lazima angechomoka na bado yeye angekuwa ‘keshatoka kiuchumi.’

Kinyume na matarajio yake, mambo yakawa kinyume. Yuda akashangaa Yesu kakamatwa kweli. Hakuwaponyoka wabaya wake. Yesu akasomewa mashitaka, hukumu ikatoka, safari ya kwenda Goligotha ikaiva. Yuda hakuamini kile alichokiona. Hatia ikaanza kumtafuna. Sasa akajiona msaliti kweli.

Kama binadamu wengine wema, Yuda akajaribu kutafuta namna ya kujinasua. Ikabidi arudi kwa wabaya wa Yesu Kristo arudishe ile rushwa. Pengine alifikiri akirudisha alichopokea, damu ya mwana wa Adamu isingekuwa juu yake. Ingempunguzia hatia.

Jamaa wakamgomea. Mpango ukafeli kwa mara nyingine. Hata ungekuwa wewe, lazima ungepatwa na sonona. Mara nyingi unapojikuta kwenye mazingira kama haya, unajiona huna kingine unachoweza kufanya tena. Hatia ya kuhusika na mauaji ya mtu asiye na hatia, aibu ya kumsaliti mtu wake wa karibu, haikumpa uchaguzi mwingine zaidi ya kujimaliza.

Je, hujawahi kufanya kama Yuda? Mara ngapi umewatumia watu kwa manufaa yako mwenyewe? Mara ngapi umewatumia marafiki zako kukidhi mahitaji yako binafsi?

‘Jamaa ana hela yule. Ngoja nikamkope lakini sitamlipa. Hela zote zile? Wala hatapata hasara na vihela kidogo vile.’ Unamwona mwenzako kama fursa. Unaenda kumkopa anakusaidia, lakini unamtapeli. Huna tofauti na Yuda.

Mara ngapi unatumia uwezo fulani alionao mwenzako kumfanyia vituko? Unajua kabisa mume/mke/rafiki yako sio mtu mgomvi. Unatumia sifa hiyo njema kwa manufaa yako. Unafanya vituko kwa siri ukijiaminisha hatagundua na hivyo hataumia. Huna tofauti na Yuda –unawatumia watu kama mtaji wa kumaliza shida zako.

Kwa hiyo, hoja yangu ni kuwa tumezungukwa na watu wasio na tofauti sana na Yuda. Wapo kila mahali. Wengine ni wafanyakazi wenzetu, marafiki zetu, waumini wenzetu, majirani tunaoishi nao na wengine ni jamaa zetu wa karibu. Pengine ni muhimu kujua namna ya kuwabaini. Hapa napendekeza mbinu tano za kukusaidia.

Mosi, lazima kwanza ujifunze kuwa mwaminifu kwa watu. Huwezi kutarajia watu wengine wasikusaliti wakati wewe mwenyewe ni msaliti wa wengine. Unavuna upandacho. Heshimu makubaliano yako na watu. Ukisema nitafanya, hakikisha umefanya. Bila kujali hadhi ya mtu, ukaribu mlionao, jisikie kuwajibika kumlinda kama binadamu anayestahili heshima. Ukiifanya hii ikawa tabia, utajikusanyia watu wengi watakaokuwa upande wako.

Pili, usifurahie sana unapokuwa kimbilio la watu. Usichukulie kuhitajika kama ishara ya kupendwa. Chukua tahadhari. Kuna watu watakuja kwako sio kwa sababu wanakupenda sana kama unavyofikiri isipokuwa wameona fursa. Inaweza kuwa fedha, upendeleo, umaarufu, fursa na kadhalika. Ukiwa mtu wa kutoa na kusaidia sana  bila utaratibu si tu utategeneza utegemezi usio wa lazima, lakini pia utawavuta akina Yuda wengi watakaotumia ulichonacho kama fursa. 

Inapobidi kuwa jasiri na sema hapana. Ukweli kuna watu huomba vitu sio kwa sababu wanavihitaji sana ila basi tu kwa sababu wanajua unavyo. Hawa utawagundua kirahisi sana ukiwanyima kile walichokifuata –watavunja urafiki, watakusema,  watakusengenya, watageuka kuwa maadui.

Lakini pia, unaweza kupima uaminifu wa mtu kwa kumwaminisha kuwa unamwamini. Unaweza, kwa mfano, kumpa mtu unayempima taarifa inayoonekana ni siri yako lakini unajua haina madhara yoyote kwako.

 Chukulia unataka kujua kama mfanyakazi mwenzako ni mwaminifu. Unaweza kumsimulia tatizo lisilo na ukweli wowote au basi lenye ukweli usio na madhara yoyote kwako. Kama mtu huyu si mwaminifu na ana tabia ya kusema sema, baada ya muda mfupi unaweza kukutana na habari hizo koridoni. 

Iko hivi: Mtu mwenye historia ya kusaliti kwa jambo lisilo na madhara anaweza kusaliti kwa jambo lenye madhara. Ni sawa na msichana 'anayetembea' na kijana anayemsaliti msichana mwingine. Msichana huyu anaweza kufurahia kuolewa na kijana huyu lakini ni suala la muda tu na yeye atakuwa muhanga wa usaliti.

 Kadhalika, kadri inavyowezekana, jifunze kuonekana mtu wa kawaida. Ishi maisha ya chini kidogo na uhalisia wa mambo. Huna sababu ya kujionesha kuwa unavyo. Huna sababu ya kutangaza uwezo ulionao. Kwa kufanya hivyo, akina Yuda wengi hawataona fursa ya moja kwa moja kwako. Watakaokufuata wanaweza kuwa watu sahihi zaidi kwako.

Saa nyingine tengeneza mazingira ya kuonekana mhitaji. Ni kweli hatupendi kuonekana watu wenye shida. Hata hivyo, ukitaka kuwafahamu watu ulionao, kuwa jasiri, omba msaada. Wahenga walisema, akufaaye wakati wa dhiki ndiye rafiki wa kweli. Mtu anayekukimbilia unapokuwa navyo, lakini anakukimbia vinapokosekana, huyo hana tofauti na marehemu Yuda.

Sambamba na manne hayo, ndugu yangu epuka kuwaamini watu kirahisi. Usitoe idhini ya watu kufahamu undani wako. Kikulacho ki nguoni mwako. Usisahau. Mara nyingi watu unaokaa nao, unaocheka nao, unaofuatana nao kila siku, ndio hao hao wanaweza kukugeuka na ukashangaa. 

 Chukua tahadhari unapowashirikisha watu mambo yako ya muhimu. Chora mstari usiotakiwa kuvukwa na baadhi ya waungwana hata kama wanaweza kuonekana wana nia njema na wewe. 

Maoni

Chapisha Maoni

Zilisomwa zaidi wiki hii...

Mambo Yanayoweza Kugusa Moyo wa Mwanamke-1

Picha
WANAUME wengi wanaamini wanawake, kwa kawaida, ‘wanapenda hela.’ Kwamba ukiweza kumhakikishia mwanamke 'uhakika wa kiuchumi' unakuwa umemaliza. Ingawa hatuwezi kupuuza ukweli kuwa uhakika wa 'kiuchumi' ni moja wapo ya mahitaji ya mwanamke, lakini si sahihi kuamini kuwa moyo wa mwanamke unaweza kuthamanishwa kwa fedha. Fikra hizi walizonazo wanaume [kuwa anachokihitaji mwanamke ni fedha] zimeleta matatizo mengi katika mahusiano na ndoa. Kwa mfano, wapo wanaume ambao baada ya kuhakikisha wenzi wao wamepata mahitaji ya msingi, basi wanawatelekeza kihisia. Hali hii husababisha upweke mkubwa kwa wanawake hawa wanaojikuta hawana mtu wa karibu kuwasikiliza isipokuwa vitu.
Soma zaidi »»

Maana ya Saikolojia na Nafasi Yake Katika Jamii -1

Picha
SAIKOLOJIA, neno lililotoholewa kutoka neno la kiingereza psychology, si elimu inayoeleweka sana katika jamii yetu. Asili ya 'psychology' ni neno 'psyche' lenye maana ya nafsi. Katika makala haya, tunasaili kwa ufupi maana ya saikolojia kama taaluma na kuonesha nafasi ya taaluma hiyo ngeni katika jamii yetu katika kutatua matatizo ya kijamii na hivyo kuharakisha juhudi za watu kujiletea maendeleo yetu.
Soma zaidi »»

Haiba ni nini?

Sipendi kutumia kiingereza kwa sababu kwanza ninadhani kiswahili kinanitosha kabisa kuelezea kile ninachotaka kusema. Hata hivyo najua pia matumizi ya kiswahili chetu hayajawa katika kiwango kile kilichokusudiwa. Kuna maneno mengi yasiyoeleweka vizuri katika kiswahili cha kitabuni. Moja wapo ya maneno hayo ni hili ninalolitumia leo hii. Haiba. Pengine niweke msisitizo kwa faida ya wale wasiolifahamu neno hili vizuri. Personality. Wengine wanasema maana ya hichi kinachoitwa personality ni utu kwa kiswahili. Ni bahati mbaya kwamba niliyakimbia masomo ya lugha siku nyingi. Ila nimejiridhisha kwamba haiba ndiyo tafsiri muafaka kabisa. Haiba ni nini? Watu wengine watafikiria tunazungumzia mwonekano wa mtu kimavazi. Lakini haiba ni neno pana zaidi ya mwonekano wa mtu kwa nje. Haiba ni jumla ya tabia za mtu zinazotokana na kile anachofikiri, anachopenda, anavyojichukulia yeye mwenyewe, anavyowachukulia watu wengine na kadhalika. Haya yote hujenga mwonekano wa mtu unaopimika (tabia) kama vi
Soma zaidi »»

Tumia Mbinu Hizi Kuelewa Unachokisoma -3

Picha
PICHA: thesouthern.com Siku moja nikiwa kwenye maktaba ya Chuo Kikuu cha Dar es Salaam, wanafunzi wa shahada za awali waliingia kufanya mtihani wa muhula wa mwisho wa masomo. Wakati wanaingia, mmoja wao alijigamba kwamba hiyo ndiyo ilikuwa mara yake ya kwanza kukanyaga maktaba tangu amejiunga na chuo hicho miaka mitatu iliyopita. Nilishangaa inawezekanaje mwanafunzi wa chuo kikuu kujisifia jambo la fedheha kama hilo.
Soma zaidi »»

Uislamu ulianza lini?

Picha
YAMEKUWEPO madai kwamba Uislam ulianza tangu kuumbwa kwa dunia. Na wapo watu wanaotuaminisha hayo. Ukweli ni kwamba Uislam ulianzishwa na Nabii Muhammad mwaka 622 BK huko Arabia. Kabla yake, dini zilizokuwepo zilikuwa ni Uyuda ambayo ni dini rasmi ya Wayahudi (Judaism) na Ukristo ambayo ni dini ya mataifa wasio Wayahudi ulioanza miaka kadhaa baada ya Yesu kuwa ameondoka mwaka 33BK. Yesu mwenyewe hakuanzisha Ukristo. Alisali katika misikiti ya Wayahudi. Masinagogi. Maelezo haya yana msingi wa kistoria na sio propaganda za kidini. Ndio ni propaganda kwa sababu dini zote zimekuwa na tabia ya kuonyesha kwamba zenyewe ndizo za kweli kuliko dini nyinginezo hata ikibidi kwa kuichezea historia. Na ni bahati mbaya kwamba Dini zimekuwa na tabia ya kufanana ya kuzima uwezo wa waumini wake kuhoji lolote kwa kuwajengea hofu ya kujitafutia laana. Qur’an inatupa maelezo yanayokinzana kuhusu lini hasa Uislamu ulianza. Baadhi ya mistari katika kitabu hicho zinadai kwamba ‘nabii’ Muhammad ndiye
Soma zaidi »»

Zijue Tabia Nne za Kiongozi Bora Kazini

Picha
Ufanisi kazini, kwa kiasi kikubwa, unategemea uwezo alionao kiongozi. Huyu ni mtu mwenye mamlaka yanayompa sauti ya kuhamasisha watu kujiwekea dira na utaratibu wa kuifikia dira hiyo. Kiongozi anatambulishwa na uwezo wake wa kuwavuta na kuwashawishi watu makini kutumia vipawa , ujuzi na uzoefu walionao katika kuwezesha kufikia malengo mapana ya kampuni, taasisi au kikundi husika.
Soma zaidi »»

Tabia za Mtoto wa Miaka 0 – 3 Kimahusiano na Kihisia

Katika makala yaliyopita , tuliangalia matukio muhimu ya kimakuzi katika maeneo mawili makubwa ya ukuaji wa mtoto nayo ni 1) kimwili na 2) kiakili. Katika sehemu hii ya pili, tunasaili ukuaji wa kimahusiano na kihisia ili kutazama yabia zinazojitokeza pasipo kuathiriwa na malezi na haiba ya wazazi. Kwa lugha nyingine, haya ni matarajio ya mtoto yanayoendana na umri wake bila kuingiliwa na matarajio na yanayofanywa na mzazi kwake.
Soma zaidi »»