Kwa nini watu huongopa?

Kusema uongo ni kutokusema ukweli. Kupindisha uhalisia wa mambo, basi. Kwa namna moja ama nyingine, sisi kama binadamu tumewahi kuongopa. Tumewahi kuwaongopea marafiki. Wazazi. Waalimu wetu. Wakubwa zetu. Na watu wengine wanaotuzunguka. Na pengine tumewahi hata kujiongopea nafsi zatu wenyewe kwa namna moja ama nyingine.

Na uongo huwa na sababu bila shaka. Haiwezekani kusema uongo bila sababu. Kwa sababu kwa hakika kila mtu hupenda kusema ukweli. Sasa ni kwa nini watu hudanganya hapo ndiko lilipo swali langu.

Katika kulijibu swali hili, msomaji anaweza kurudi nyuma kadiri awezavyo, kukumbuka matukio yote ya uongo aliyowahi kukumbana nayo, halafu achunguze, ni kwa sababu gani alisema uongo? Alipenda kudanganya ama alilazimika? Kipi hasa kilisababisha aseme aindishe ukweli wa mambo? Je, uongo huo ulimpa faida ya nafsi ama hasara?

Lakini pia kuna jambo la kukumbuka. Wapo watu ni waongo wazuri kiasi kwamba hawawezi tena kujua kuwa wao ni waongo (unakuwa mwongo mpaka unauona uongo kama ukweli!) Je, kwa nini watu wengine hudanganya zaidi kuliko wengine?

Jielewe.

Maoni

  1. Unknown15/12/08 6:12 PM

    Kuna msemo mmoja kule kwetu wanasema, uongo ukisemwa sana bila kukanushwa, basi hufudhu na kuwa ukweli.
    Hilo ni kweli.
    lakini kaka Bwaya uongo unakubalika kama ukitumika kwa nia nzuri.
    Ngoja niache na wengine wachangie, halafu nitarudi kufafanua baadae kwa nini uongo wakti mwingine inabidi ukubalike.

    JibuFuta
  2. Fadhy Mtanga15/12/08 10:17 PM

    Niliandika siku chache zilizopita. Niliandika, ukweli, una tatizo gani?
    Nashukuru maoni niliyoyapata yamenipa uwezo wa kuchangia leo.
    Watu wengi tunapenda kutumia uongo, tena kwa gharama yoyote.
    Mi nadhani uongo huweza kulipamba jambo hata likamvuta mtu kusadiki.
    Hebu fikiria huu mfano, mke wa mtu amekutana na mshikaji wake wa nje pale Buguruni baada ya kutoka kazini pale Ilala. Anachelewa kurudi nyumbani pale Tabata. Mumewe anawaka kwanini amechelewa kurudi. Kwa sauti laini anajibu kulikuwa na foleni kubwa Mandela Road sababu ya ukarabati wa barabara unaoendelea.
    Jamaa anajikuta akiusadiki huo uongo. Bibie baada ya kushinda leo, anauhalalisha uongo huo, kila siku atashinda.
    Ulikuwa mfano tafadhali.
    Najaribu kusema nini? Sijui. Labda nataka kusema nimejifunza katika maisha kuwa uongo ni kanuni ya watu wasiojiamini.
    Watu wasiojiamini huwa na mashaka na matendo yao. Ili wasinyoshewe vidole huuhalalisha uongo ili uwe nyenzo yao.
    Pengine tuseme, kuna tatizo. Kama wengine wanavyosadiki, watu wanautumia uongo wakidhani wanazilinda personality zao. Mwisho wa siku...wahenga walinena, "lila na fila havitangamani"
    Ni hayo tu!

    JibuFuta
  3. Unknown16/12/08 6:55 AM

    OOOOPSSS!!!!!KAAAAZI KWELI KWELI,
    HAYA WADAU WENGINE MWASEMAJE?
    MIMI BADO NATAFAKARI MAONI YA MTANGA.

    JibuFuta
  4. kamala Lutatinisibwa Lutabasibwa16/12/08 8:44 AM

    uongo ni kama kaujinga fulani. sisi kama binadamu ndio ukweli na ukweli umo ndani mwetu.

    sema uongo mara mia lakini ipo siku utakamatwa tu. wakati unaongopa huwa unajiona mjanja lakini wakati wa kukamatwa unatoa jicho kama bibi harusi aliyebanwa na ushuzi huku akilazimika kutabasamu.

    si unaona mafisadi wote? enzi zile walifurahi kudanganya umma. sasa wakati umefika wa ukweli kuchukua mkondo wake ili walipe gharama za uongo wao. sio mafisadi tu hata wewe ukijikagua utagundua jinsi uongo ulivyokugharimu baada ya ukweli kushika nafasi yake tukufu

    JibuFuta
  5. Unknown16/12/08 11:03 AM

    HIVI KAMALA, WEWE SIO MUONGO KWELI!!!?????

    JibuFuta
  6. Christian Bwaya16/12/08 1:36 PM

    Uongo ni kanuni ya wasiojiamini.Watu wasiojiamini huwa na mashaka na matendo yao, na hivyo kuutumia uongo kuzilinda personality zao. Nakubaliana na wazo hili. Athari za uongo kama zilivyoainishwa na Kamala, ninakubaliana nazo.

    Hebu na tusome mawazo ya Kaluse kama alivyotuahidi: Kwa nini mara nyingine uongo inabidi utumike?

    * Zingatio: Katika mazingira hayo ya kusema uongo kwa nia nzuri, itapendeza ukituonyesha kinagaubaga kwanini usitumike ukweli.

    JibuFuta
  7. Simon Kitururu16/12/08 2:06 PM

    Uongo ni matumizi ya nguvu za kibinadamu za kubuni wengine wanatakanini. Ukikosea kudanganya, unaitwa muongo.Ukipatia novo yako itaitwa hadithi nzuri kwa ubunifu wako wa nini ni stori nzuri kwa akusomaye.

    Upngo ni ugonjwa pia kama imaginations zinatawala halihalisi.

    JibuFuta
  8. Bila jina16/12/08 2:45 PM

    Kubuni wengine wanataka nini. Sawa. Kwa nini tunapojua wengine wanataka nini, tusiseme ukweli kutimiza matarajio yao, isipokuwa kwa matumizi ya uongo? Why should we lie?

    JibuFuta
  9. Bila jina16/12/08 2:51 PM

    Nimependa mjadala huu bwana Bwaya. Nitachangia siku nyingine ila kwa sasa nikupongeze kwa kazi nzuri nimeipitia blogu yako naona itanileta hapa mara kwa mara. Unasoma falsafa au saikoloji?

    JibuFuta
  10. Yasinta Ngonyani16/12/08 3:31 PM

    Nimepita kukusalimi tu. na pia kusema asante kwa kunitembelea

    JibuFuta
  11. MARKUS MPANGALA16/12/08 8:24 PM

    uwongo mbona mtamu sana ,kwani unampomhadaa mshikaji au mpenzio kwamba simu haina chaji au kuna wageni usije leo nyumbani au geto? alaaaa kumbe uongo ni sanaa kama siasa za bongo useme kwenu unabenzi wakati jumba la udongo? hhhhaaa kuna mama mmoja upanga yaani kila siku ni uwongo kwa mume wake lakini ukimtazama unashangaa mwenyewe anajisfu kwamba anadanganya kusidi. KUMBE UWONGO UNAFAIDA zake waulize waliopo juu na chini kama sauti zao zinafika kwa pamoja. Uwongo ni nini? basi kaka Simon umeua bendi kabisa

    JibuFuta
  12. kamala Lutatinisibwa Lutabasibwa17/12/08 10:34 AM

    kuna mwanafalsafa aliyewah kusema kwamba ukweli huanza kwa kudharauliwa na kuchekwa, baadaye ukataliwa lakini muda wake ukifika, kila mtu huupokea kwa msahangao. daima ukweli haukwepeki.

    kaluse mimi nadhani kuna wakati ambao huwa nadanganya.labada swali liwe kwa jinsia mbili kwamba kati ya wanawake na wanaume ni nani hudanganya zaidi.

    bwaya kuna nyakati za kusema uongo au kuzunguka ukweli na kuuacha bila kuutaja ili wenyewe wajue. kwa mfano kuna tajiri anayedai anatishiwa maisha yake, ukienda kumwambia kwamba hata yeye akifa wengine wataendelea kuishi, atachukia na kufanya vibaya labda. ni bora uzunguke ukweli huo wa kwamba hatoishi milele na yawezekana afe kupitia hivyo vitisho. ni ukweli mgumu kutamka.

    naogopa asisome hapa, akatafuta ninaposihi, hii ni hatari ya kusema ukweli pia bila kuuzunguka au kudanganya kwambayeye ni mtu muhimu na hastahiri kufa au tumsalimie salamu ya watu fulani ya uishi milele tajiri wetu naye ajibu, nitaishi

    JibuFuta
  13. Christian Bwaya18/12/08 12:12 PM

    Ukijifunza kusema ukweli, basi unajipunguzia kazi ya kulazimika kukumbuka ulichowahi kusema kabla. Tufanyeje ili tuweze kuona fahari kuutumia?

    JibuFuta

Chapisha Maoni

Zilisomwa zaidi wiki hii...

Maana ya Saikolojia na Nafasi Yake Katika Jamii -1

Picha
SAIKOLOJIA, neno lililotoholewa kutoka neno la kiingereza psychology, si elimu inayoeleweka sana katika jamii yetu. Asili ya 'psychology' ni neno 'psyche' lenye maana ya nafsi. Katika makala haya, tunasaili kwa ufupi maana ya saikolojia kama taaluma na kuonesha nafasi ya taaluma hiyo ngeni katika jamii yetu katika kutatua matatizo ya kijamii na hivyo kuharakisha juhudi za watu kujiletea maendeleo yetu.
Soma zaidi »»

Mambo Yanayoweza Kugusa Moyo wa Mwanamke-1

Picha
WANAUME wengi wanaamini wanawake, kwa kawaida, ‘wanapenda hela.’ Kwamba ukiweza kumhakikishia mwanamke 'uhakika wa kiuchumi' unakuwa umemaliza. Ingawa hatuwezi kupuuza ukweli kuwa uhakika wa 'kiuchumi' ni moja wapo ya mahitaji ya mwanamke, lakini si sahihi kuamini kuwa moyo wa mwanamke unaweza kuthamanishwa kwa fedha. Fikra hizi walizonazo wanaume [kuwa anachokihitaji mwanamke ni fedha] zimeleta matatizo mengi katika mahusiano na ndoa. Kwa mfano, wapo wanaume ambao baada ya kuhakikisha wenzi wao wamepata mahitaji ya msingi, basi wanawatelekeza kihisia. Hali hii husababisha upweke mkubwa kwa wanawake hawa wanaojikuta hawana mtu wa karibu kuwasikiliza isipokuwa vitu.
Soma zaidi »»

Tumia Mbinu Hizi Kuelewa Unachokisoma -3

Picha
PICHA: thesouthern.com Siku moja nikiwa kwenye maktaba ya Chuo Kikuu cha Dar es Salaam, wanafunzi wa shahada za awali waliingia kufanya mtihani wa muhula wa mwisho wa masomo. Wakati wanaingia, mmoja wao alijigamba kwamba hiyo ndiyo ilikuwa mara yake ya kwanza kukanyaga maktaba tangu amejiunga na chuo hicho miaka mitatu iliyopita. Nilishangaa inawezekanaje mwanafunzi wa chuo kikuu kujisifia jambo la fedheha kama hilo.
Soma zaidi »»

Haiba ni nini?

Sipendi kutumia kiingereza kwa sababu kwanza ninadhani kiswahili kinanitosha kabisa kuelezea kile ninachotaka kusema. Hata hivyo najua pia matumizi ya kiswahili chetu hayajawa katika kiwango kile kilichokusudiwa. Kuna maneno mengi yasiyoeleweka vizuri katika kiswahili cha kitabuni. Moja wapo ya maneno hayo ni hili ninalolitumia leo hii. Haiba. Pengine niweke msisitizo kwa faida ya wale wasiolifahamu neno hili vizuri. Personality. Wengine wanasema maana ya hichi kinachoitwa personality ni utu kwa kiswahili. Ni bahati mbaya kwamba niliyakimbia masomo ya lugha siku nyingi. Ila nimejiridhisha kwamba haiba ndiyo tafsiri muafaka kabisa. Haiba ni nini? Watu wengine watafikiria tunazungumzia mwonekano wa mtu kimavazi. Lakini haiba ni neno pana zaidi ya mwonekano wa mtu kwa nje. Haiba ni jumla ya tabia za mtu zinazotokana na kile anachofikiri, anachopenda, anavyojichukulia yeye mwenyewe, anavyowachukulia watu wengine na kadhalika. Haya yote hujenga mwonekano wa mtu unaopimika (tabia) kama vi...
Soma zaidi »»

Ukuaji wa Kiakili na Kimwili kwa Mtoto wa Miaka 0 – 3

Picha
Katika makala haya, tunatazama kwa ufupi makuzi ya mtoto mwenye umri wa siku moja mpaka miezi 36. Tutaangalia mambo ya msingi yanayonesha ukuaji wa mtoto unavyoendelea katika maeneo makubwa manne; 1) ukuaji wa kimwili 2)  kiakili 3)  kimahusino na watu wengine na mwisho 4) kihisia. Kwa kawaida maeneo haya manne yanategemeana ili kumwezesha mtoto kukua kwa ujumla. Kwa mfano ili mtoto akue kimwili, anahitaji ukuaji wa akili ipasavyo ambayo nayo itaathiri namna anavyomudu hisia zake na hivyo kuhusiana na watu wengine. Kwa hiyo ni sawa tukisema hakuna ukuaji wa eneo moja usiotegemea eneo jingine.
Soma zaidi »»

Uislamu ulianza lini?

Picha
YAMEKUWEPO madai kwamba Uislam ulianza tangu kuumbwa kwa dunia. Na wapo watu wanaotuaminisha hayo. Ukweli ni kwamba Uislam ulianzishwa na Nabii Muhammad mwaka 622 BK huko Arabia. Kabla yake, dini zilizokuwepo zilikuwa ni Uyuda ambayo ni dini rasmi ya Wayahudi (Judaism) na Ukristo ambayo ni dini ya mataifa wasio Wayahudi ulioanza miaka kadhaa baada ya Yesu kuwa ameondoka mwaka 33BK. Yesu mwenyewe hakuanzisha Ukristo. Alisali katika misikiti ya Wayahudi. Masinagogi. Maelezo haya yana msingi wa kistoria na sio propaganda za kidini. Ndio ni propaganda kwa sababu dini zote zimekuwa na tabia ya kuonyesha kwamba zenyewe ndizo za kweli kuliko dini nyinginezo hata ikibidi kwa kuichezea historia. Na ni bahati mbaya kwamba Dini zimekuwa na tabia ya kufanana ya kuzima uwezo wa waumini wake kuhoji lolote kwa kuwajengea hofu ya kujitafutia laana. Qur’an inatupa maelezo yanayokinzana kuhusu lini hasa Uislamu ulianza. Baadhi ya mistari katika kitabu hicho zinadai kwamba ‘nabii’ Muhammad ndiye ...
Soma zaidi »»