Kosa nambari moja

“Kwa nini uliamua kusoma hayo unayoyasoma?”
“Basi tu napenda, hata sijui kwa nini...ila nahisi ni kwa sababu niliyafaulu vizuri zaidi kwenye mtihani wa kidato cha nne…”

“ Kwani unafikiri kuwa nani baada ya masomo yako?”
“…Hata sijui…mambo yatajipanga yenyewe!...”

“ Yatajipanga yenyewe? Sasa ukijakugundua baadae kwamba unataka kuwa mhasibu, na wewe sasa hivi unasoma Fizikia na Kemia…huoni kwamba utakuwa umepoteza muda wako bure kusoma mambo ambayo utaachana nayo?”

“ Ujue future inajipangaga bila kutegemea umepanga nini. Na isitoshe kubadili fani si jambo la ajabu…”

Kwa hivyo unakuta sababu hasa zinazowafanya wanafunzi kufanya maamuzi ya michepuo yao, haziridhishi. Maamuzi ya nitasoma nini hutegemea zaidi ushauri wa wazazi (wanaoongozwa na kiu ya pesa ambao wao wenyewe wameshindwa kuzipata), mkumbo wa marafiki –rika (wanaoongozwa na hamu ya kujitafutia sifa nyepesi nyepesi kwenye jamii) na sababu nyinginezo.

Ni bahati mbaya sana kwamba katika nchi yetu, pamekuwapo na juhudi ndogo sana ya kuwashauri watoto kujielewa mapema ili waweze kufanya maamuzi yanayohusisha hulka na vipaji vyao kuliko ‘nguvu kutoka nje’. Ni kwa sababu hii unakuta kwamba kiukweli, kule wanakoelekezwa wanafunzi na masomo ‘waliyoyachaguliwa’ na jamii kunatofautiana sana na jinsi wao walivyo.

Kwa mfano. Mtu mwongeaji. Asiweza kufurahi bila kupiga kelele na ‘washika dau’. Mwenye papara. Asiyeweza kumaliza dakika kumi na tano mahali pamoja. Mtu wa namna hii anataka kuwa daktari wa binadamu kwa sababu tu alifaulu vizuri Baolojia.

Ama mtu mkimya. Anayeona raha kuwa pekeyake. Hajisikii ukiwa bila marafiki. Hapendi mabishano/majadiliano na watu. Mtu mrahisi kukerwa na watu. Mwoga wa kusema anachofikiri. Mtu huyu anataka kufanya kazi zitakazomkutanisha na watu kama vile sheria, ualimu na kadhalika.

Hili ni kosa kubwa sana tunalolifanya katika maisha yetu. Kutaka kusoma vitu visivyoendana na tabia/personalities zetu. Tunasoma vitu kwa sabbau tu vitatufanya tuwe na heshima kwenye jamii. Kwa sababu tu tunataka kazi zitakazotulipa kwa haraka.

Kwa kufanya hivyo unakuta tunajidhulumu ridhiko la nafsi zetu ambazo zinatutaka kufanya vitu ambavyo vitakuza vipaji vyetu kwa faida yetu na jamii kwa ujumla.

Itaendelea

Maoni

  1. Albert Kissima27/1/09 8:22 PM

    Walimu wa awali wanajukumu zito sana la kugundua na kutafuta uelekeo wa kila mwanafunzi.

    Kila mtoto ana kipaji chake ambacho wale wanaomkuza wanatakiwa wakigundue na wamuongoze vyema ili baadae aweze kukitumia kipaji hicho vizuri.

    Watoto wanapoingia ktk swala la kusoma,huwa wanakutana na changamoto mbalimbali. Kuna wale ambao kulingana na vipaji vyao wanapenda masomo ya sayansi na wengine ya sanaa.

    Changamoto kubwa wanayokumbana nayo ktk kipindi hiki ni kuanza kufundishwa na walimu ambao hawana uwezo wa kukidhi matakwa yao kulingana na vipaji vyao(to cupture the interests of the learners).walimu kushindwa kuwaelekeza wanafunzi vizuri toka awali kunasabisha wanafunzi kuchukia masomo haya na kuyaona ni magumu hata kama kulingana na vipaji vyao walitakiwa kuyamudu masomo hayo.

    Kwa hali hii wanafunzi wanaanza kuchukua mikondo ambayo wanaona ina ukinzani mdogo,yani upande wa masomo ambayo waalimu wake wanafundisha vizuri na kueleweka.

    Hapa sasa yanaibuka makundi mawili, watoto ambao watafanikiwa kuwapata waalimu ambao wataweza kutimiza matakwa yao kulingana na vipaji vyao na wale ambao wataangalia wapi kuna unafuu ili kurahisisha swala la kusoma.

    Hapa nimegusia tu kwa elimu ya msingi,kwa namna ambavyo huanza kuvificha vipaji na kupoteza dira ya mtoto.

    Kuna mzazi ambaye mtoto wake alikuwa mkorofi sana shuleni,na mara nyingi alikuwa hafiki shuleni,basi siku moja mzazi huyu aliitwa shuleni baada ya ukorofi wa mtoto kukithiri, katika majadiliano, mkuu wa shule alimwuliza ule mzazi,namnukuu "hivi wewe mzazi,ulishawahi kukaa na mtoto wako na kumuuliza kama anapenda kusoma au la? ili usipoteze fedha zako kwa mtu ambaye pengine hapendi kusoma" mwisho wa kumnukuu,sasa sijui ilikuwa ni jazba, au alikuwa na maana gani hasa,namwachia yeye,kwani tafsiri yangu yaweza ikawa tofauti sana na alichokuwa anamaanisha.Sasa,fikiria wewe ndiye mzazi,na umerushiwa swali hili,ungemjibu nini?

    JibuFuta
  2. Mzee wa Changamoto28/1/09 1:45 PM

    Kama ulikuwepo. Unataka kuwa nani? Daktari. Umeshakutana na wangapi? Sijawahi hata kuongea na mmoja ila napenda nikilazwa nawaona wanakuja na makoti meupe na vidudu vya kuning'iniza shingoni halafu anaamua nani aende nyumbani. Wanakuwa na akili sana"
    Mmhhhhhh!! Hivi ni makosa yetu ama hatujaandaliwa kujua kuna fani ngapi tuwezazo? Yaani kuambia ukisoma HKL lazima uwe mwandishi, ukisoma PGM utakuwa Injinia ama Nahodha ama Rubani, HGE wewe ni mchumi tuu. Kwani KOSA NAMBA MOJA ni la nani hasa? Msomi, mfumo ama waliotutangulia?
    Na hii itaendelea......

    JibuFuta
  3. Unknown28/1/09 4:15 PM

    Kaka naona Kamjadala kanaendelea.
    Kwa leo sitaweza kuchangia, ngoja niwapishe wenye hoja, maana nimeishiwa na maneno.

    JibuFuta

Chapisha Maoni

Zilisomwa zaidi wiki hii...

Mambo Yanayoweza Kugusa Moyo wa Mwanamke-1

Picha
WANAUME wengi wanaamini wanawake, kwa kawaida, ‘wanapenda hela.’ Kwamba ukiweza kumhakikishia mwanamke 'uhakika wa kiuchumi' unakuwa umemaliza. Ingawa hatuwezi kupuuza ukweli kuwa uhakika wa 'kiuchumi' ni moja wapo ya mahitaji ya mwanamke, lakini si sahihi kuamini kuwa moyo wa mwanamke unaweza kuthamanishwa kwa fedha. Fikra hizi walizonazo wanaume [kuwa anachokihitaji mwanamke ni fedha] zimeleta matatizo mengi katika mahusiano na ndoa. Kwa mfano, wapo wanaume ambao baada ya kuhakikisha wenzi wao wamepata mahitaji ya msingi, basi wanawatelekeza kihisia. Hali hii husababisha upweke mkubwa kwa wanawake hawa wanaojikuta hawana mtu wa karibu kuwasikiliza isipokuwa vitu.
Soma zaidi »»

Maana ya Saikolojia na Nafasi Yake Katika Jamii -1

Picha
SAIKOLOJIA, neno lililotoholewa kutoka neno la kiingereza psychology, si elimu inayoeleweka sana katika jamii yetu. Asili ya 'psychology' ni neno 'psyche' lenye maana ya nafsi. Katika makala haya, tunasaili kwa ufupi maana ya saikolojia kama taaluma na kuonesha nafasi ya taaluma hiyo ngeni katika jamii yetu katika kutatua matatizo ya kijamii na hivyo kuharakisha juhudi za watu kujiletea maendeleo yetu.
Soma zaidi »»

Haiba ni nini?

Sipendi kutumia kiingereza kwa sababu kwanza ninadhani kiswahili kinanitosha kabisa kuelezea kile ninachotaka kusema. Hata hivyo najua pia matumizi ya kiswahili chetu hayajawa katika kiwango kile kilichokusudiwa. Kuna maneno mengi yasiyoeleweka vizuri katika kiswahili cha kitabuni. Moja wapo ya maneno hayo ni hili ninalolitumia leo hii. Haiba. Pengine niweke msisitizo kwa faida ya wale wasiolifahamu neno hili vizuri. Personality. Wengine wanasema maana ya hichi kinachoitwa personality ni utu kwa kiswahili. Ni bahati mbaya kwamba niliyakimbia masomo ya lugha siku nyingi. Ila nimejiridhisha kwamba haiba ndiyo tafsiri muafaka kabisa. Haiba ni nini? Watu wengine watafikiria tunazungumzia mwonekano wa mtu kimavazi. Lakini haiba ni neno pana zaidi ya mwonekano wa mtu kwa nje. Haiba ni jumla ya tabia za mtu zinazotokana na kile anachofikiri, anachopenda, anavyojichukulia yeye mwenyewe, anavyowachukulia watu wengine na kadhalika. Haya yote hujenga mwonekano wa mtu unaopimika (tabia) kama vi
Soma zaidi »»

Uislamu ulianza lini?

Picha
YAMEKUWEPO madai kwamba Uislam ulianza tangu kuumbwa kwa dunia. Na wapo watu wanaotuaminisha hayo. Ukweli ni kwamba Uislam ulianzishwa na Nabii Muhammad mwaka 622 BK huko Arabia. Kabla yake, dini zilizokuwepo zilikuwa ni Uyuda ambayo ni dini rasmi ya Wayahudi (Judaism) na Ukristo ambayo ni dini ya mataifa wasio Wayahudi ulioanza miaka kadhaa baada ya Yesu kuwa ameondoka mwaka 33BK. Yesu mwenyewe hakuanzisha Ukristo. Alisali katika misikiti ya Wayahudi. Masinagogi. Maelezo haya yana msingi wa kistoria na sio propaganda za kidini. Ndio ni propaganda kwa sababu dini zote zimekuwa na tabia ya kuonyesha kwamba zenyewe ndizo za kweli kuliko dini nyinginezo hata ikibidi kwa kuichezea historia. Na ni bahati mbaya kwamba Dini zimekuwa na tabia ya kufanana ya kuzima uwezo wa waumini wake kuhoji lolote kwa kuwajengea hofu ya kujitafutia laana. Qur’an inatupa maelezo yanayokinzana kuhusu lini hasa Uislamu ulianza. Baadhi ya mistari katika kitabu hicho zinadai kwamba ‘nabii’ Muhammad ndiye
Soma zaidi »»

Tumia Mbinu Hizi Kuelewa Unachokisoma -3

Picha
PICHA: thesouthern.com Siku moja nikiwa kwenye maktaba ya Chuo Kikuu cha Dar es Salaam, wanafunzi wa shahada za awali waliingia kufanya mtihani wa muhula wa mwisho wa masomo. Wakati wanaingia, mmoja wao alijigamba kwamba hiyo ndiyo ilikuwa mara yake ya kwanza kukanyaga maktaba tangu amejiunga na chuo hicho miaka mitatu iliyopita. Nilishangaa inawezekanaje mwanafunzi wa chuo kikuu kujisifia jambo la fedheha kama hilo.
Soma zaidi »»

Kama sio utumwa ni nini hiki?

Habari za siku ndugu msomaji. Binafsi sijambo. Nafurahi kurejea kibarazani baada ya heka heka za huko na huko. Itoshe kuhusu mimi, nikukaribishe tena humu ndani. Leo ningependa kukusimulia kisa kimoja. Nikuase kwanza, kwamba usilazimike kunielewa vibaya. Sijawa na tabia ya kuona makosa zaidi niwapo mahali ama nikutanapo na watu. Maana siamini kwamba binadamu ana kazi ya kushabikia makosa kuliko jema moja. Nisijitetee sana. Jumapili hii nilipata fursa ya kuhudhuria ibada kwenye kanisa la 'kisomi'. Washirika wa kanisa hili, wengi wao ni wale ambao umande haukuwazuia kuhudhuria shule. Wamesoma. Pamoja na ukweli kwamba wote walikuwa weusi kama mimi, lakini ilikuwa bayana kwamba kiingereza kilikuwa 'nguzo' ya ibada hiyo. Hilo halikuwa tatizo kwangu. Maana inaeleweka kwa wengi wetu kwamba, kusoma kunathibitishwa na umahiri wa kusema kiingereza. Nshazoea hili. Pamoja na ukweli kwamba kiuhalisia kiswahili ndicho kinachotawala madarasani lakini watu hatutaki kuukubali ukweli
Soma zaidi »»