Mahusiano yenye ‘utulivu’ bila amani

Chanzo: stock.adobe.com
Hivi umewahi kutaka kumwambia mtu jambo unaloona ni muhimu lakini ukakosa namna nzuri ya kumwambia?Unatamani ujumbe ufike lakini maneno sahihi ya kuubeba huna. Unafanyaje?

Wengine huamua kuacha. Kuliko kumwuumiza mwenzako, huona bora mtu uugulie maumivu ndani kwa ndani. Mwingine hajali. Huamua bora ‘kutema nyongo’ hivyo hivyo bila kujali maumivu yatakayoyasababishwa na ujumbe. Wanachosahau, matokeo yanayotokana na kujiumiza kwa kuuzuia ujumbe yanaweza kuwa sawa na madhara ya kuuachia ujumbe kiholela bila kujali maumivu ya atakayeupokea.

 

Mawasiliano ni sayansi yenye nafasi nyeti katika mahusiano. Ukikosea kanuni, mawasiliano yana nguvu ya kuleta uharibifu mkubwa unaoweza kugharimu afya ya mahusiano. Mawasiliano ni sanaa pia. Namna unavyosema jambo ni muhimu wakati mwingine kuliko hata ujumbe wenyewe. Ukishindwa kuchagua maneno sahihi na mazingira sahihi ya kusema jambo unaweza kufubaza uzito wa ujumbe wako. Thamani ya unachokisema inabebwa pia na namna unavyochagua kukisema.

 

Fikiria mazingira ambayo mke anatamani mumewe afahamu mahitaji yake fulani fulani lakini hawezi kusema waziwazi. Saa nyingine sijui ni namna tulivyolelewa? Huenda. Kueleza hisia zetu waziwazi kwa wazazi wetu kulituingiza matatizoni. Tukajifunza kumbe usalama ni kuwaachia wengine kazi ya kujua tunachokihitaji. Ukubwani matokeo yake ndio haya sasa. Mke anamlaumu mumewe kimya kimya kwa kutokufanya kitu ambacho hata hivyo hakumwambia. Kwa nini mke hasemi anachokitaka? Anaamini, “Sitakiwi kujieleza. Mwanaume anayenipenda lazima ajue mahitaji yangu bila kumwambia!” Hatukufundishwa mawasiliano nyumbani.

 

Ukichunguza migororo mingi ya ndoa hukosi kuona namna inavyochipukia kwenye mzizi mnene wa uwezo hafifu wa wapenzi wawili kuwasiliana. Hatujui sayansi ya mawasiliano katika ngazi zake mbili. Kwanza, ni namna ya kufikisha ujumbe kwa anayekusudiwa. Hili ni gumu kweli. Ugumu wake ni hofu ya uwezekano wa kumwuumiza mlengwa. Mifano unayo. Sivyo? Una kitu unataka kusema lakini unaogopa matokeo yake. Unaogopa namna kitakavyopokelewa. Mazingira magumu kweli. Kama ulilelewa kujali hisia za wengine unaamua bora kunyamaza. Lakini kadri unavyoshindwa kuusemea moyo ndivyo unavyozidi kuwa mpweke na kulimbikiza matatizo yasiyotatuliwa.

 

Lakini pia wapo wanaojali ujumbe kuliko anayeupokea ujumbe husika. Hawajali utajisikiaje. Ukitema ukimeza shauri yako. Muhimu kwake kasema. Ujumbe unakuumiza hajali. Kwa nini inakuwa hivi? Tunarudi kule kule. Malezi. Mtu aliyelelewa kwenye mazingira yasiyojali hisia zake, huwa hapati shida kuumiza hisia za mtu. Nafsi nyingi zimeumizwa kwa tabia hii ya kutokujali hisia za anayeupokea ujumbe huo. Hiyo ndio ngazi ya kwanza ya mawasiliano.

 

Ngazi ya pili inamhusu anayefikishiwa ujumbe. Mwenzako akikuambia jambo unalichukuliaje? Sasa hapa pia kuna mengi. Mwingine utamwambia jambo na ataishia kulidogosha, kulipuuza, au basi tu kukuhukumu. Bila shaka una uzoefu na kauli kama hizi, “Usijisikie vibaya bwana. Usiogope bwana. Hili jambo dogo sana!” Mtu unajiuliza, “Mwenzio tayari najisikia vibaya. Unaposema nisijisikie vibaya una maana gani?” Kumbe badala ya kumwelekeza mwenzio namna ya kujisikia, ungeanza na kuelewa hisia zake pengine ungemsaidia.

 

Hapa pia hatukwepi athari za malezi. Wengine wetu tumelelewa kuamini kwamba hasira, hofu, wasiwasi, hatia hizi ni hisia mbaya na hivyo hatutakiwi kuwa nazo. Tulikemewa na kuchapwa kwa kuonesha hisia hizi. Ukubwani tunajipa kazi ya kuhakiki hisia za watu badala ya kujitahidi kuzielewa. Mzizi mwingine wa migogoro.

 

Mke, mathalani, anajisikia mpweke mume wake anapokuwa nje usiku. Kusema hisia zake kunatafsiriwa kama kulalamika. “Kwa nini ujisikie mpweke na unajua ninachokifanya ni kwa faida yako?” Kuambiwa hivi, mke naye ananyong’onyea, “Najisikia upweke kweli. Kwa nini hutaki kunielewa?” Mume anafura, “Nikuelewe nini? Kwani hujui ninachofanya huku niliko?”

 

Haya mazoea ya kuwanyima watu kusema vile wanavyojisikia ni sehemu ya tatizo katika mahusiano. Badala ya kuzipokea hisia za mtu vile zilivyo, tunakuwa wepesi kuzichambua na kuonesha kuwa hazina mashiko. Tunapofanya hivi, saa nyingine bila kujua, yule mwenye hisia hizo anajisikia kutokueleweka. Unapojisikia kutokueleweka, mara ya kwanza, mara ya pili, mara ya tatu, unaanza kusita kusema hisia zako. Unagundua kumbe hata ukisema ni kazi bure. Kusema ni kujisumbua na utaishia kuzodolewa. Ufumbuzi ni kujijengea handaki lako. Unatulia.

 

Mazingira haya ya watu kuamua kutulia hutengeneza utulivu usio na amani. Watu hawagombani lakini mioyo yao imevurugika. Hawawezi kuongea, hawawezi kuusemea moyo, kwa sababu jaribio lolote la kuzungumza litawasha moto. Nani anataka moto? Bora kunyamaza. Mkifikia hapo, sasa sisi washunuzi letu kwenu huwa ni neno moja tu. Tafuteni msaada wa namna ya kuwasiliana kwa utulivu.


Niandikie: bwaya@learninginspire.co.tz


Maoni

  1. win99994/8/23 6:58 PM

    win9999 คาสิโนออนไลน์ โด่งดังที่ได้รับการยินยอมรับและก็โด่งดังเป็นเว็บไซต์ pg slot ที่ไม่ผ่านเอเย่นต์ มีระบบระเบียบการดูแลรักษาความปลอดภัยและก็ระบบการทำงานอย่างมือโปรของเรา

    JibuFuta
  2. ทาง เข้า pg soft ออนไลน์4/8/23 6:59 PM

    ทาง เข้า pg soft ออนไลน์ สำรวจโลกของความบันเทิงออนไลน์ที่น่าตื่นเต้นกับ เปิดเผยเกมแพลตฟอร์มนี้อย่างละเอียดและเป็นเอกลักษณ์ PG ค้นพบแนวทางที่ครอบคลุมทุกสิ่งที่คุณต้องรู้เกี่ยวกับเว็บไซต์

    JibuFuta

Chapisha Maoni

Zilisomwa zaidi wiki hii...

Maana ya Saikolojia na Nafasi Yake Katika Jamii -1

Picha
SAIKOLOJIA, neno lililotoholewa kutoka neno la kiingereza psychology, si elimu inayoeleweka sana katika jamii yetu. Asili ya 'psychology' ni neno 'psyche' lenye maana ya nafsi. Katika makala haya, tunasaili kwa ufupi maana ya saikolojia kama taaluma na kuonesha nafasi ya taaluma hiyo ngeni katika jamii yetu katika kutatua matatizo ya kijamii na hivyo kuharakisha juhudi za watu kujiletea maendeleo yetu.
Soma zaidi »»

Mambo Yanayoweza Kugusa Moyo wa Mwanamke-1

Picha
WANAUME wengi wanaamini wanawake, kwa kawaida, ‘wanapenda hela.’ Kwamba ukiweza kumhakikishia mwanamke 'uhakika wa kiuchumi' unakuwa umemaliza. Ingawa hatuwezi kupuuza ukweli kuwa uhakika wa 'kiuchumi' ni moja wapo ya mahitaji ya mwanamke, lakini si sahihi kuamini kuwa moyo wa mwanamke unaweza kuthamanishwa kwa fedha. Fikra hizi walizonazo wanaume [kuwa anachokihitaji mwanamke ni fedha] zimeleta matatizo mengi katika mahusiano na ndoa. Kwa mfano, wapo wanaume ambao baada ya kuhakikisha wenzi wao wamepata mahitaji ya msingi, basi wanawatelekeza kihisia. Hali hii husababisha upweke mkubwa kwa wanawake hawa wanaojikuta hawana mtu wa karibu kuwasikiliza isipokuwa vitu.
Soma zaidi »»

Tumia Mbinu Hizi Kuelewa Unachokisoma -3

Picha
PICHA: thesouthern.com Siku moja nikiwa kwenye maktaba ya Chuo Kikuu cha Dar es Salaam, wanafunzi wa shahada za awali waliingia kufanya mtihani wa muhula wa mwisho wa masomo. Wakati wanaingia, mmoja wao alijigamba kwamba hiyo ndiyo ilikuwa mara yake ya kwanza kukanyaga maktaba tangu amejiunga na chuo hicho miaka mitatu iliyopita. Nilishangaa inawezekanaje mwanafunzi wa chuo kikuu kujisifia jambo la fedheha kama hilo.
Soma zaidi »»

Haiba ni nini?

Sipendi kutumia kiingereza kwa sababu kwanza ninadhani kiswahili kinanitosha kabisa kuelezea kile ninachotaka kusema. Hata hivyo najua pia matumizi ya kiswahili chetu hayajawa katika kiwango kile kilichokusudiwa. Kuna maneno mengi yasiyoeleweka vizuri katika kiswahili cha kitabuni. Moja wapo ya maneno hayo ni hili ninalolitumia leo hii. Haiba. Pengine niweke msisitizo kwa faida ya wale wasiolifahamu neno hili vizuri. Personality. Wengine wanasema maana ya hichi kinachoitwa personality ni utu kwa kiswahili. Ni bahati mbaya kwamba niliyakimbia masomo ya lugha siku nyingi. Ila nimejiridhisha kwamba haiba ndiyo tafsiri muafaka kabisa. Haiba ni nini? Watu wengine watafikiria tunazungumzia mwonekano wa mtu kimavazi. Lakini haiba ni neno pana zaidi ya mwonekano wa mtu kwa nje. Haiba ni jumla ya tabia za mtu zinazotokana na kile anachofikiri, anachopenda, anavyojichukulia yeye mwenyewe, anavyowachukulia watu wengine na kadhalika. Haya yote hujenga mwonekano wa mtu unaopimika (tabia) kama vi...
Soma zaidi »»

Ukuaji wa Kiakili na Kimwili kwa Mtoto wa Miaka 0 – 3

Picha
Katika makala haya, tunatazama kwa ufupi makuzi ya mtoto mwenye umri wa siku moja mpaka miezi 36. Tutaangalia mambo ya msingi yanayonesha ukuaji wa mtoto unavyoendelea katika maeneo makubwa manne; 1) ukuaji wa kimwili 2)  kiakili 3)  kimahusino na watu wengine na mwisho 4) kihisia. Kwa kawaida maeneo haya manne yanategemeana ili kumwezesha mtoto kukua kwa ujumla. Kwa mfano ili mtoto akue kimwili, anahitaji ukuaji wa akili ipasavyo ambayo nayo itaathiri namna anavyomudu hisia zake na hivyo kuhusiana na watu wengine. Kwa hiyo ni sawa tukisema hakuna ukuaji wa eneo moja usiotegemea eneo jingine.
Soma zaidi »»

Uislamu ulianza lini?

Picha
YAMEKUWEPO madai kwamba Uislam ulianza tangu kuumbwa kwa dunia. Na wapo watu wanaotuaminisha hayo. Ukweli ni kwamba Uislam ulianzishwa na Nabii Muhammad mwaka 622 BK huko Arabia. Kabla yake, dini zilizokuwepo zilikuwa ni Uyuda ambayo ni dini rasmi ya Wayahudi (Judaism) na Ukristo ambayo ni dini ya mataifa wasio Wayahudi ulioanza miaka kadhaa baada ya Yesu kuwa ameondoka mwaka 33BK. Yesu mwenyewe hakuanzisha Ukristo. Alisali katika misikiti ya Wayahudi. Masinagogi. Maelezo haya yana msingi wa kistoria na sio propaganda za kidini. Ndio ni propaganda kwa sababu dini zote zimekuwa na tabia ya kuonyesha kwamba zenyewe ndizo za kweli kuliko dini nyinginezo hata ikibidi kwa kuichezea historia. Na ni bahati mbaya kwamba Dini zimekuwa na tabia ya kufanana ya kuzima uwezo wa waumini wake kuhoji lolote kwa kuwajengea hofu ya kujitafutia laana. Qur’an inatupa maelezo yanayokinzana kuhusu lini hasa Uislamu ulianza. Baadhi ya mistari katika kitabu hicho zinadai kwamba ‘nabii’ Muhammad ndiye ...
Soma zaidi »»