Amana ya ‘nguvu zangu’

Hivi majuzi, nilipata fursa ya kula pasaka nyumbani kwetu, Singida. Katika niliyoyafanya, ni pamoja na kukagua ‘maktaba’ ambayo mzee wangu alitutengenezea chumbani kwetu. Ni kijishelfu kidogo ambacho alikitumia enzi hizo kutuwekea vitabu kadhaa kila mara na kutuhimiza kuvisoma. Pamoja na vitabu, humo aliweka nakala za magazeti ya Rai ile ya zamani na mengineyo. Na kweli tuliyasoma, mimi na mdogo wangu.




Namshukuru baba yangu kwa hilo. Maana nakumbuka alinifanya nianze kugharamia nakala za magazeti tangu nikiwa kijana wa darasa la sita na saba. Niliweza kubana matumizi ili kumudu kununua gazeti hilo kila wiki. Ndio ulikuwa ulevi wangu.

Pia nimshukuru kwa sababu alinijengea ari ya kuiba vitabu kila nilikopita. Ujue kila mtu hukumbuka siku zile za ‘adolesensi’ kwa jinsi yake. Wengine kwa idadi ya wasichana aliowatongoza. Wengine kwa michezo ya ‘baba na mama’. Na kadhalika. Mimi huzikumbuka zaidi kwa wizi wa vitabu.

Sikuwa na uwezo wa kumudu kununua vitabu nilivyovipenda. Kwa hiyo suluhisho pekee la wakati huo wa ‘ujanani’ lilikuwa ni ‘kuvivusha’ vitabu hivyo kutoka kwenye shelfu za umma kwenda kwenye shelfu ya chumbani kwangu. Hata sikumbuki nilikuwa nawezaje kutoka na vitabu kwenye maktaba za mkoa na shule nilikosoma. Kilikuwa ni kipaji fulani hivi cha pekee.



Vitabu vingi vinaonekana kwenye shelfu hili ni matokeo ya ‘nguvu zangu mwenyewe’ zilizolenga katika kujenga mtaji wa usomaji wa kujitegemea na wa ujamaa wa kweli. Ujamaa kwa sababu sikuacha kuwapa rafiki zangu nao wajisomee japo wengi nao walitoroka navyo mpaka leo.

Kwa hiyo nilipolitazama shelfu lile la chumbani kwetu siku chache zilizopita, nilijikuta nikiikumbuka dhambi hiyo ya 'ujizi'. Picha hii ni ishara ya kukiri kwangu.

Na juzi nikiwa nyumbani nililikabidhi shelfu hilo kwa bwana mdogo wa mwisho aliyeridhi chumba hicho na ‘amana’ zilizomo. Bila shaka hajarithi dhambi ya sisi tuolikuwa wakazi wa chumba hicho miaka ya tisini mwishoni.

Maoni

  1. Fadhy Mtanga8/4/10 5:36 PM

    Kaka Bwaya leo umenikumbusha kukiri jambo moja. Katika maisha yangu ya adolescent nilishiriki jambo hilo kupindukia. Kulikuwa na vitabu vingi nilivyihitaji kuvisoma, lakini nisingeweza kumudu gharama. Hivyo nililazimika kuficha kitabu kwenye sweta ama koti ama kama ni kidogo kwenye buti langu la Timberland ilimradi nijipe uhakika wa kusoma kitabu. Sasa nami najivunia hamu ya kumiliki vitabu imenifanya kuwa mnunuzi mzuri wa vitabu na magazeti makini hadi sasa.

    JibuFuta
  2. Yasinta Ngonyani8/4/10 6:23 PM

    kaka Bwaya kumbe babako yupo kama babangu naye mwaka jana alinishangaza kweli pale alipoingia ndani na kutoka na vitabu ambabyo mimi nilivisoma nilipokuwa darasa la kwanza kwa mfano juma na Roza, Bwana matata hajui kusoma sikui kilisoma darasa gani? Akawakabidhi wajukuu zake kwa hiyo na sisi hapo tunameanzisha maktaba yaani kiswahi. Ahsante.

    JibuFuta
  3. MARKUS MPANGALA8/4/10 10:29 PM

    KUMBE KWENYE UFISADI WA VITABU TUPO WENGIIIIIIIIIIIII

    JibuFuta
  4. Masangu Matondo Nzuzullima (MMN)8/4/10 11:18 PM

    Mimi nakumbuka nilikuwa nafanya vibiashara uchwara enzi zile na nikipata vihela, mbali na kununua vitumbua na pipi, nilikuwa natafuta kitabu kizuri na kukinunua.

    Wakati ule riwaya pendwa zikitamba, nilikuwa nafanya kila njia ili kuhakikisha kwamba nina vitabu vyote vya akina James Bond wetu - Willy Gamba wa riwaya za Musiba na Joram Kiango wa riwaya za Marehemu Ben Mtobwa; pamoja na Sherlock Holmes(Bwana MUSA wa riwaya za Muhammed Said Abdulla - na hasa Siri ya Sifuri) na wengineo. Na kila ilipowezekana kudokoa basi hakukuwa na kizuizi.

    Kwa bahati mbaya maktaba yangu yote ililiwa na mchwa kule kijijini kutokana na uzembe wa niliyekuwa nimemkabidhi. Ndiyo maana nilipopata nafasi kidogo nilikasirika na kuamua kujenga kibanda ambacho hakitashambuliwa na mchwa kirahisi...

    Dada Yasinta, nitakutafuta ili nione uwezekano wa jinsi ya kuvipata hivyo vitabu vya darasa la kwanza....

    JibuFuta
  5. Mbele9/4/10 3:52 AM

    Makala hii nimeiona kuwa nzuri sana, na imeandikwa namna ya kusisimua. Imenifurahisha sana. Namheshimu sana Mzee Bwaya kwa busara zake za kuhakikisha watoto wake wanakua katika utamaduni wa kusoma vitabu. Katika blogu zangu, nimelalamika miaka yote kuhusu suala kufifia utamaduni wa kusoma nchini mwetu, na taarifa hii inaleta faraja.

    JibuFuta
  6. Koero Mkundi9/4/10 9:34 AM

    Hivi ulikuwa wapi na uko wapi siku hizi wewe!
    Unajua hata sie nyumbani baba anayo maktaba yake ambayo ndiyo inayoniwezesha kuandika ujinga wangu pale Vukani...LOL

    Umenifurahisha sana kaka.

    lakini ninalo swali...
    Mbona hayo magazeti na vitabu vyaonekana bado ni vipya?

    maan makataba yetu vitabu ba magazeti yamebadilika rangi na kupoteza ule muoenakano wake halisi, na hata hata vitabu navyo mwe!
    habu nijuze umetumia teknolojia ganikuhifadhi?....LOL

    JibuFuta
  7. Albert Kissima9/4/10 4:57 PM

    Nimevutiwa na swala hili la 'wizi wa vitabu' na najiuliza hadi sasa ni wangapi wanaofanya hivi kwenye maktaba za mikoa,maktaba za shule na hata za watu binafsi na ni wangapi wakosao vitabu hivi viibwavyo na ambavyo vingewaongezea na hari ya kuzidi kusoma vitabu. Ni dhahiri kuwa wizi wa vitabu unakwamisha sana hari ya usomaji hususani kwa wale ambao vitabu muhimu vinapopelekwa mbali na upeo wa macho yao.


    Si wote wenye uwezo wa kununua vitabu na pia suluhisho si kuiba na wizi wa vitabu usihalalishwe kuwa ni wa kawaida kwa sababu aibae ni msomaji mzuri.


    Ndugu Bwaya na wengine,kuelezea tu kuwa mlikuwa "mnadokoa vitabu" haitoshi. Hamna budi panapo uwezo mzuri,mpate kuendeleza maktaba za shule,mikoa na nyinginezo kwa kuziwezesha kwa kuzipatia vitabu vinavyokwenda na wakati na mzidi kukemea hali hii kwani wapo wengi wanaoumia kwa kukosa vitabu muhimu na wavipendavyo.


    Kibaya zaidi,vitabu ambavyo huwa vinaibiwa ni vile vilivyo vichache,venye kupendwa na upatikanaji wake huwa ni mgumu.


    Ni hayo tu.

    JibuFuta
  8. Christian Bwaya9/4/10 5:21 PM

    Asanteni nyote kwa maoni yenu yanayosisimua.

    Niwe mahususi kwa

    Koero, sehemu niliyoipiga ilikuwa na magazeti ya si zaidi ya mwaka jana. Angalia vipisi vya magazeti vya makala za mwaka 2006 uone vilivyochakaa.

    Kisima, umesema jambo la msingi. Wezi wa zamani, tunalo jukumu la kuhimiza zaidi usomaji. Kwa kuwa tuliiba kwa kutokuweza kununua, basi tuna wajibu zaidi pale tulipopunguza kwa nia ya kukidhi kiu ya kusoma.

    JibuFuta
  9. Godwin Habib Meghji10/4/10 8:27 AM

    Nakumbuka nikiwa shule ya msingi nilikuwa na vitabu vingi vya ZIADA kuliko vya KIADA. Nilikuwa mwanachama mzuri wa maktaba ya mkoa. Na nilipenda zaidi kusoma habari nyingi nje ya shule. Nilikuwa ninafuatilia sana jinsi dunia inavyokwenda. ILA HALI HIYO ILIKUWA INAKWENDA HUKU IKIPUNGUA. Galfa nikawa mfuatiliaji tu wa vitabu vya shule(KIADA) kuliko vingine. Na hali ilizidi kubadilika nikiwa high school. MITIHANI ILITUNGWA KUPIMA UWEZO WA KUKARIRI ZAIDI KULIKO KUJUA MAMBO, hapa ndipo nilianza kusoma "past papers" na nikapoteza kabisa "HOBI" ya ku "update" Library yangu.
    NINAHISI PIA MFUMO WETU WA ELIMU UNACHANGIA SANA KUPOTEZA MSINGI WA WATU KUPENDA KUJISOMEA. sioni mantiki ya mtoto wa kidato cha kwanza mapka cha nne kukaririshwa masomo zaidi ya tisa. NA WALIMU WANATUNGA MITIHANI INAYOMSUKUMA MTU KUKARIRI. na ukijaribu kujibu kwa kuelewa na kunukuu vitabu vingine mwalimu asivyovijua ELEWA KUWA UTAFELI SOMO HILO.
    Kama mwalimu mwenyewe hana utamaduni wa kujisomea unadhani mwanafunzi ataupata.

    JibuFuta

Chapisha Maoni

Zilisomwa zaidi wiki hii...

Mambo Yanayoweza Kugusa Moyo wa Mwanamke-1

Picha
WANAUME wengi wanaamini wanawake, kwa kawaida, ‘wanapenda hela.’ Kwamba ukiweza kumhakikishia mwanamke 'uhakika wa kiuchumi' unakuwa umemaliza. Ingawa hatuwezi kupuuza ukweli kuwa uhakika wa 'kiuchumi' ni moja wapo ya mahitaji ya mwanamke, lakini si sahihi kuamini kuwa moyo wa mwanamke unaweza kuthamanishwa kwa fedha. Fikra hizi walizonazo wanaume [kuwa anachokihitaji mwanamke ni fedha] zimeleta matatizo mengi katika mahusiano na ndoa. Kwa mfano, wapo wanaume ambao baada ya kuhakikisha wenzi wao wamepata mahitaji ya msingi, basi wanawatelekeza kihisia. Hali hii husababisha upweke mkubwa kwa wanawake hawa wanaojikuta hawana mtu wa karibu kuwasikiliza isipokuwa vitu.
Soma zaidi »»

Maana ya Saikolojia na Nafasi Yake Katika Jamii -1

Picha
SAIKOLOJIA, neno lililotoholewa kutoka neno la kiingereza psychology, si elimu inayoeleweka sana katika jamii yetu. Asili ya 'psychology' ni neno 'psyche' lenye maana ya nafsi. Katika makala haya, tunasaili kwa ufupi maana ya saikolojia kama taaluma na kuonesha nafasi ya taaluma hiyo ngeni katika jamii yetu katika kutatua matatizo ya kijamii na hivyo kuharakisha juhudi za watu kujiletea maendeleo yetu.
Soma zaidi »»

Haiba ni nini?

Sipendi kutumia kiingereza kwa sababu kwanza ninadhani kiswahili kinanitosha kabisa kuelezea kile ninachotaka kusema. Hata hivyo najua pia matumizi ya kiswahili chetu hayajawa katika kiwango kile kilichokusudiwa. Kuna maneno mengi yasiyoeleweka vizuri katika kiswahili cha kitabuni. Moja wapo ya maneno hayo ni hili ninalolitumia leo hii. Haiba. Pengine niweke msisitizo kwa faida ya wale wasiolifahamu neno hili vizuri. Personality. Wengine wanasema maana ya hichi kinachoitwa personality ni utu kwa kiswahili. Ni bahati mbaya kwamba niliyakimbia masomo ya lugha siku nyingi. Ila nimejiridhisha kwamba haiba ndiyo tafsiri muafaka kabisa. Haiba ni nini? Watu wengine watafikiria tunazungumzia mwonekano wa mtu kimavazi. Lakini haiba ni neno pana zaidi ya mwonekano wa mtu kwa nje. Haiba ni jumla ya tabia za mtu zinazotokana na kile anachofikiri, anachopenda, anavyojichukulia yeye mwenyewe, anavyowachukulia watu wengine na kadhalika. Haya yote hujenga mwonekano wa mtu unaopimika (tabia) kama vi
Soma zaidi »»

Tumia Mbinu Hizi Kuelewa Unachokisoma -3

Picha
PICHA: thesouthern.com Siku moja nikiwa kwenye maktaba ya Chuo Kikuu cha Dar es Salaam, wanafunzi wa shahada za awali waliingia kufanya mtihani wa muhula wa mwisho wa masomo. Wakati wanaingia, mmoja wao alijigamba kwamba hiyo ndiyo ilikuwa mara yake ya kwanza kukanyaga maktaba tangu amejiunga na chuo hicho miaka mitatu iliyopita. Nilishangaa inawezekanaje mwanafunzi wa chuo kikuu kujisifia jambo la fedheha kama hilo.
Soma zaidi »»

Uislamu ulianza lini?

Picha
YAMEKUWEPO madai kwamba Uislam ulianza tangu kuumbwa kwa dunia. Na wapo watu wanaotuaminisha hayo. Ukweli ni kwamba Uislam ulianzishwa na Nabii Muhammad mwaka 622 BK huko Arabia. Kabla yake, dini zilizokuwepo zilikuwa ni Uyuda ambayo ni dini rasmi ya Wayahudi (Judaism) na Ukristo ambayo ni dini ya mataifa wasio Wayahudi ulioanza miaka kadhaa baada ya Yesu kuwa ameondoka mwaka 33BK. Yesu mwenyewe hakuanzisha Ukristo. Alisali katika misikiti ya Wayahudi. Masinagogi. Maelezo haya yana msingi wa kistoria na sio propaganda za kidini. Ndio ni propaganda kwa sababu dini zote zimekuwa na tabia ya kuonyesha kwamba zenyewe ndizo za kweli kuliko dini nyinginezo hata ikibidi kwa kuichezea historia. Na ni bahati mbaya kwamba Dini zimekuwa na tabia ya kufanana ya kuzima uwezo wa waumini wake kuhoji lolote kwa kuwajengea hofu ya kujitafutia laana. Qur’an inatupa maelezo yanayokinzana kuhusu lini hasa Uislamu ulianza. Baadhi ya mistari katika kitabu hicho zinadai kwamba ‘nabii’ Muhammad ndiye
Soma zaidi »»

Zijue Tabia Nne za Kiongozi Bora Kazini

Picha
Ufanisi kazini, kwa kiasi kikubwa, unategemea uwezo alionao kiongozi. Huyu ni mtu mwenye mamlaka yanayompa sauti ya kuhamasisha watu kujiwekea dira na utaratibu wa kuifikia dira hiyo. Kiongozi anatambulishwa na uwezo wake wa kuwavuta na kuwashawishi watu makini kutumia vipawa , ujuzi na uzoefu walionao katika kuwezesha kufikia malengo mapana ya kampuni, taasisi au kikundi husika.
Soma zaidi »»

Tabia za Mtoto wa Miaka 0 – 3 Kimahusiano na Kihisia

Katika makala yaliyopita , tuliangalia matukio muhimu ya kimakuzi katika maeneo mawili makubwa ya ukuaji wa mtoto nayo ni 1) kimwili na 2) kiakili. Katika sehemu hii ya pili, tunasaili ukuaji wa kimahusiano na kihisia ili kutazama yabia zinazojitokeza pasipo kuathiriwa na malezi na haiba ya wazazi. Kwa lugha nyingine, haya ni matarajio ya mtoto yanayoendana na umri wake bila kuingiliwa na matarajio na yanayofanywa na mzazi kwake.
Soma zaidi »»