Mbinu za Kukabiliana na Sonona, Hofu Mahali pa Kazi




Tuchukulie unafanya kazi muhimu inayotakiwa ndani ya masaa mawili yajayo. Wakati ukikimbizana kumalizia kazi hiyo, umeme unakatika. Ofisi haina jenerata na huwezi kutumia kompyuta bila umeme. Unajawa na wasiwasi lakini huna cha kufanya.

Unaangalia saa yako, dakika zinayoyoma.  Mara simu inaita. Mkubwa wako wa idara anaulizia kazi. Anakujulisha uharaka wa kazi hiyo kwani kikao cha wakurugenzi kinakaribia kuanza. Kijasho chembamba kinakutoka kwa mbali. Unakosa amani lakini huoni unaweza kufanya nini. Hali kama hii inaitwa msongo wa mawazo (stress.)

Dalili za sonona
Mara nyingi msongo wa mawazo ni hali ya kupita inayochangiwa na msongamano wa majukumu, mahusiano mabovu kazini na wakati mwingine changamoto za maisha nje ya kazi.
Hata hivyo, mazingira yanayozaa msongo wa mawazo yakiendelea kuwepo kwa muda mrefu, huleta hali ya kukata tamaa na maisha inayofahamika kama sonona (depression). Mtu mwenye sonona hujisikia hatia, huzuni, hasira na kisirani na hivyo ni mwepesi kukwazwa na mambo yanayoonekana kuwa madogo.

Mara nyingi hujiona hana thamani kama watu wengine na hupoteza tumaini kwa sababu wakati mwingine huwa haoni dalili ya mipango yake kufanikiwa. Usiku hapati usingizi shauri ya mawazo mengi na hivyo huwa mchovu kazini, mvivu, huweza kusinzia na anaweza kusikia maumivu ya mwili.

Tafiti nyingi zinaonesha kuwa karibu nusu ya wafanyakazi duniani kote wameathiriwa na sonona inayoathiri utendaji wao wa kazi, mahusiano yao na wakubwa wa kazi pamoja na wafanyakazi wengine.
Vyanzo vya sonona
Kuna mambo mengi yanaweza kuchangia sonona. Mosi, mazingira mabaya ya kazi. Unapofanya kazi kwenye mazingira ambayo huna uhakika mambo yatakuwaje kesho, huna hakika sababu gani itatumiwa na mwajiri wako kukuondoa kazini, uwezekano ni mkubwa unaweza kujikuta na sonona.

Fikiria wafanyakazi wenzako wanafukuzwa kazi hovyo bila kufuata utaratibu. Hali kama hii inaweza kuleta tahayaruki kwa wafanyakazi wanaobaki na wakajikuta wakikabiliwa na sonona.

Pili, mahusiano mabaya na watu kwenye eneo la kazi. Kutokuelewana na mwajiri wako, migogoro na wafanyakazi wenzako, hayo yote yanaweza kukufanya ukawa na sonona.

Lakini pia, inaweza kuwa maisha nje ya kazi. Hapa kuna migogoro ya ndoa, matukio mabaya katika familia, hali mbaya ya uchumi, kuondokewa na wapendwa wetu, haya yote yanaweza kuchangia sonona.

Aidha, maandalizi hafifu ya maisha baada ya kustaafu yanaweza kuchangia hali ya sonona. Mfanyakazi anapoona anakaribia kustaafu na akang’amua kuwa hajajiandaa kikamilifu na maisha mengine nje ya mfumo wa ajira anaweza kujikuta akikata tamaa na maisha.

Vyovyote iwavyo, unapokuwa na sonona usichukulie jambo hilo kwa wepesi. Mbali na kuathiri utendaji wako wa kazi na hata kuhatarisha ajira yako, sonona inaweza kugharimu afya yako ya mwili na akili. Mbinu zifuatazo zinapendekezwa kisaikolojia kukabiliana na sonona.

Ongea na mnasihi

Kama tulivyoona, vyanzo vya sonona ni maisha ya kawaida ambayo si ajabu kumpata mtu yeyote. Inashauriwa waajiri kuwa na huduma ya unasihi kwa ajili ya wafanyakazi wao kila inapohitajika. Hata kama huduma hiyo haipatikani kazini kwako, usiache kutafuta msaada kwingineko.

Mnasihi atakusaidia kubaini vyanzo vya tatizo ambao mara nyingi ni vigumu kuvibaini ukiwa tayari na sonona. Inawezekana ikawa ni mtindo wako wa maisha nje ya kazi; mahusiano ya kifamilia; kutokujiandaa mapema na mambo muhimu yanayohitaji fedha au pengine ni mtazamo wako mbaya.

Ukiwasiliana na mnasihi mapema, kwa pamoja, mnaweza kusaidiana kutengeneza utaratibu wa kukabiliana na mzizi wa tatizo.

Ongea na mwajiri wako

Sonona inaathiri maisha yako ya kazi. Kama tulivyotangulia kuona kwa ufupi, wakati mwingine unapokuwa na sonona unaweza ukashindwa kufanya kazi kwa ufanisi. Usipojieleza mapema, hiyo inaweza kuwa sababu inayoweza kutumika kukuondoa kazini.

Inashauriwa kuongea na mkubwa wako wa kazi. Kama kwa mfano, umepewa kazi ya kushughukilia jukumu nyeti linalohitaji uzingativu, pengine unahitaji kuwa mkweli kwamba unahitaji msaada. Maneno yanayofanana na haya yanaweza kusaidia: “Ningependa kufanya kazi hii kwa umakini, lakini najisikia kuzidiwa. Naomba kama kuna uwezekano nipate msaada wa wenzangu zaidi,” au “Hali yangu ya kiafya si nzuri. Ninahitaji kupata msaada.”

Lonyamali Morwo, Mkurugenzi Mtendaji wa MultiSkills Business Consultancy ya Arusha anafikiri tabia za waajiri zinaweza  kuwa sehemu ya ufumbuzi: “Nashauri mwajiri asiwe na tabia ya kuwachokoza na kuwagombeza wafanyakazi. Utaratibu wa kufanya vikao vya mara kwa mara unasaidia wafanyakazi kuongea na kutoa dukuduku na kero zao katika utendaji wa kazi.”

Jitengenezee mfumo kinga

Mtindo mzuri wa maisha unaweza kukusaidia kukabiliana na sonona kabla hali haijawa mbaya. Mbali na kufanya mazoezi, kula vizuri, kulala kwa wakati, ni vizuri kuwa na ratiba ya kupumzika.

Tafuta mahali palipotulia ukiwa peke yako utazame vitu vinavyokupa amani na utulivu wa nafsi. Tangu nimeanza utaratibu huu nimeona faida yake. Nenda ufukweni bila kazi isipokuwa kutazama mawimbi ya bahari au kuona jua likizama; soma vitabu vinavyokupa matumaini; sikiliza muziki mwororo. Pia kulingana na uwezo, unaweza kwenda mahali ukatazame madhari ya kupendeza. Tabia kama hizi zinasaidia kupata utulivu wa nafsi.

Ikiwa unajisikia uchungu na wasiwasi, wakati mwingine inashauriwa kupata muda wa kulia kupunguza msongo wa hisia ndani yako. Usijizuie kuonesha hisia unapopita nyakati zinazokatisha tamaa.

Lakini pia ni vizuri kujenga urafiki wa karibu na watu unaowaamini unaoweza kuwashirikisha mambo yako binafsi. Unapojisikia kukata tamaa unahitaji kuwa na watu unaoweza kuzungumza nao hata kama hawawezi kukusaidia mawazo. Mahusiano mazuri na familia yako ni moja wapo ya kinga dhidi ya sonona.

Maoni

Zilisomwa zaidi wiki hii...

Mambo Yanayoweza Kugusa Moyo wa Mwanamke-1

Maana ya Saikolojia na Nafasi Yake Katika Jamii -1

Pay $900? I quit blogging

Haiba ni nini?

Heri ya mwezi mpya!